مدت‌هاست که تعداد زیادی از کاربران سایت و مراجعان دکتر داوودیان درباره موضوع ارتودنسی با لیزر کنجکاو هستند و پرسش‌های زیادی در این خصوص در شبکه‌های اجتماعی، سایت و یا حتی حضوری مطرح کرده‌اند. تصمیم گرفتیم تا در این مقاله به صورت کامل به موضوع کاربرد لیزر در ارتودنسی بپردازیم، سوالات شما را پاسخ دهیم و برخی‌ها را از یک سوء تفاهم بسیار بزرگ نیز دربیاوریم.
آنچه در این صفحه می‌خوانید
- تعریف لیزر
- کابردهای لیزر در دندانپزشکی
- پاسخ به یک سوء تفاهم بزرگ!
- 4 کاربرد اصلی لیزر در ارتودنسی (ارتودنسی با لیزر)
- سایر کاربردهای (فرعی) لیزر در ارتودنسی
- هزینه درمان ارتودنسی با لیزر
- مزایای لیزر ارتودنسی
- بررسی ایمنی لیزر در دندانپزشکی
- تجهیزات لیزری در کلینیک‌های دکتر داوودیان
نکته: لطفا توجه کنید هرجا در این محتوا صحبت از لیزر شد، منظور لیزر دندانپزشکی (درمانی) است و مطلقاً آن را با لیزرهای صنعتی اشتباه نگیرید.
لیزر چیست؟
لیزر (Laser) یکی از جالب‌ترین اختراعات انسان به شمار می‌رود و کاربردهای بسیار زیادی دارد. خود واژه لیزر یا Laser در واقع مخفف عبارت ” light amplification by the stimulated emission of radiation ” به معنای (تقویت نور به روش گسیل القایی تابش) است.
در واقع دستگاه‌های لیزری، پرتوهای نور را از یک منبع خارجی (مثل الکتریستیه) دریافت می‌کنند، سپس پرتو دریافتی را چندین برابر و به روش خاصی تقویت می‌کنند. در نهایت دستگاه، نورِ تقویت شده را به صورت پرتوهای بسیار باریک و موازی و با طول موج‌های مشخص ساطع می‌کند. این پرتوها به صورت باریکه نور بسیار منسجمی دیده می‌شوند و کاربردهای متنوعی دارد.
ایده اصلی لیزر را برای اولین بار انشتین مطرح کرد. اما بعدها توسط دانشمندان دیگر اجرایی شد. کار به جایی رسیده که اکنون انواع مختلف دستگاه لیزری برای مصارف مختلف از جمله دندانپزشکی طراحی و ساخته شده. و جالب است اگر بدانید اولین دستگاه لیزر گازی در جهان نیز توسط یک فیزیکدان ایرانی به نام علی جوان ساخته شد.
لیزر چه مصارفی در دندانپزشکی دارد؟
تقریبا از سال 1994 به این سمت، لیزر پا به عرصه دندانپزشکی گذاشته و برای مصارف مختلف بکار رفته است. اینکه این اختراعِ خارق‌العاده (دقیقاً) برای چه مصارفی در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد نیاز به یک مقاله بسیار مفصل دیگر دارد و ما در این بخش، تنها به گوشه‌ای از مصارف و کابردهای لیزر در دندانپزشکی اشاره می‌کنیم و در ادامه مصارف لیزر در ارتودنسی را شرح خواهیم داد. با کمک این دستگاه‌های ایمن میتوان پروسه‌ها و موارد زیر را انجام داد:
- اکسپوز کردن دندان‌های نهفته و نیمه نهفته
- تغییر اندازه و موقعیت خط لثه (جراحی زیبایی لثه)
- برداشتن و تغییر شکل بافت استخوان و لثه طی روش‌های افزایش طول تاج دندان
- از بین بردن بافت ملتهب لثه
- از بین بردن یا کاهش بافت‌های اضافی عضلانی که حرکت زبان یا لب را محدود می‌کنند
- تسریع در فرآیندهای بلیچینگ و سفید کردن دندان‌ها در مطب (آفیس بلیچینگ)
- کاهش ناراحتی ناشی از رخم‌های دهانی مانند آفت دهان
- ایجاد تغییر در ضخامت مینای دندان (طی فرآیند اناملوپلاستی یا Enameloplasty)
- آماده‌سازی مینای دندان برای اتصال کامپوزیت
- تعمیر و یا برداشتن پر کردگی‌های آسیب دیده یا فرسوده دندانی
- کمک به تسریع درمان ارتودنسی و افزایش کیفیت درمان
بررسی مصارف لیزر در درمان‌های ارتودنسی (ارتودنسی با لیزر)
قبل از اینکه بخواهیم به طور مفصل به بحثِ کاربردهای ارتودنسی با لیزر بپردازیم، اجازه دهید تا درباره یک سوء تفاهم بسیار رایج، ابهام‌زدایی کنیم. برخی از افراد (مخصوصاً آن‌هایی که بار اول اصطلاحِ “ارتودنسی با لیزر” به گوش‌شان می‌خورد) تصور می‌کنند قرار است نامنظمی‌های دندانی و فکی، در یک چشم برهم‌زدن به وسیله پرتوهای لیزر درمان یا اصلاح شوند.
متاسفانه چنین تصوری به هیچ عنوان درست نیست. و اصولاً لیزر نمی‌تواند مستقیماً دندان‌ها را منظم کند. زیرا اصلاً چنین کاربردی برای لیزر در ارتودنسی تعریف نشده و امکانپذیر هم نیست. دستگاه‌های لیزری به صورت گسترده برای کمک به پیشبرد درمان ارتودنسی استفاده می‌شوند، اما صرفاً روند درمان را تسریع می‌بخشند و یا کیفیت آن را در بیماران افزایش می‌دهند (و نه بیشتر). در ادامه با کاربردهای دستگاه‌های لیزری در درمان نامنظمی‌های دندان بیشتر آشنا خواهید شد.
4 کاربرد اصلی پرتوهای لیزر در درمان نامنظمی‌های دندانی
همانطور که اشاره کردیم، دستگاه‌های لیزرِ (دندانپزشکی) به تنهایی قادر به منظم کردن دندان‌ها نیستند. کاربرد آن‌ها، بیشتر کمک به تسریع و تسهیل درمان‌های ارتودنسی است. در واقع، لیزر دندانپزشکی، به برطرف کردن برخی موانع ریز و درشتی که ممکن است در طی مسیر درمان برای بیماران ایجاد شود کمک می‌کند.
برداشتن این موانع می‌تواند طول دوره درمان ارتودنسی را کاهش داده، راحتی بیمار را بیشتر کند و از همه مهمتر کیفیت نتایج درمان را نیز افزایش دهد. بر همین اساس، ما برای انجام 4 پروسه مهم زیر که اثربخشی درمان‌های ارتودنسی را افزایش می‌دهند از لیزر تراپی استفاده می کنیم:
- تسریع حرکات ارتودنسی
- اکسپوژر دندان نفهته
- فرنکتومی
- لیفت لثه
در ادامه (به زبان بسیار ساده) درباره هر کدام از 4 مورد بالا توضیحات کاملی ارائه داده‌ایم. حتماً تصاویر کیس‌های درمانی را نیز مشاهده کنید تا متوجه شوید استفاده از لیزر دقیقا چه نتایجی در هر مورد به دنبال دارد.
1. تسریع حرکات ارتودنسی
در بیشتر موارد زمانی که صحبت از ارتودنسی با لیزر می‌شود منظور تسریع حرکات ارتودنسی و کاهش مدت زمان درمان است. میانگین زمان درمان ارتودنسی حدود 24 تا 36 ماه است. که این زمان به طور کلی، یک دوره درمان طولانی مدت است.
هرچه زمان درمان بیشتر شود احتمال تحلیل ریشه و پوسیدگی دندانی نیز افزایش می‌یابد و به طور کلی تحمل بیمار در برابر رعایت پروتکل‌های درمانِ طولانی مدت نیز کمتر می‌شود. بنابراین، سرعت بخشیدن به حرکت‌های ارتودنسی برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی احتمالی، ایده بسیار خوبی است. تا هم بیماران را به ادامه درمان ترغیب کنیم، و هم در برخی موارد نتایج بهتری حاصل شود.
ما برای اینکار از لیزر دندانپزشکی استفاده می‌کنیم تا به حرکت‌های ارتودنسی سرعت ببخشیم و مدت زمان درمان را تا حدی کاهش دهیم. در واقع در تمام کلینیک‌های دکتر داوودیان امکان ارتودنسی با لیزر برای این منظور فراهم است. بیمارانی که نیازمند این پروسه هستند، همچنان که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد، ممکن است نیاز به 3 تا 4 جلسه لیزرتراپی برای تسریع حرکات ارتودنسی در کلینیک داشته باشند.تسریع ارتودنسی با لیزر هر جلسه 400,000 تومان می باشد.
2. اکسپوژر دندان نفهته
اکسپوز دندان‌های نهفته و نیمه نهفته یکی از اصلی‌ترین کاربردها و مصارف لیزر در ارتودنسی دندان است. اصطلاح اکسپوژِر در دندانپزشکی، به معنی کنار زدن بافت لثه از روی دندان‌های نهفته است. دندان‌های نهفته کدام‌ها هستند؟
همان دندان‌های دائمی که می‌بایست مطابق یک بازه زمانی مشخص از لثه بیرون می‌زدند، اما بنا به دلایلی هنوز که هنوز است زیر لثه گیر افتاده و قصد بیرون آمدن هم ندارند. البته بعضی وقت‌ها هم ممکن است به صورت نصفه و نیمه در آمده باشند، که به آن‌ها دندان نیمه نهفته گفته می‌شود.
نهفته ماندن دندان‌ها دلایل زیادی دارد ولی اغلب به دلیل کوچک بودن و عدم رشد کامل فک است. زمانی که فضای کافی برای رشد تمام دندان‌های دائمی نباشد، برخی از دندان‌ها زیر خط لثه می‌مانند و یا به صورت نامناسب به رشد خود در جهات مختلف ادامه می‌دهند. همین باعث کج شدن دندان‌های دیگر هم می‌شود و یک چالش بزرگ در ارتودنسی است.
اکسپوژر دندان نهفته با لیزر چگونه انجام می‌شود؟
برخی از بیمارانی که برای درمان ارتودنسی به کلینیک‌های ما مراجعه می‌کنند با مشکل نهفته بودن دندان یا تاخیر در بیرون آمدن برخی از دندان‌ها (اغلب دندان نیش و عقل) مواجه هستند. دندان نهفته معمولاً باید اکسپوز شود. این دندان بسته به جایگاهش ممکن است کشیده شده یا درگیر نیروها و حرکت‌های ارتودنسی شود تا در هماهنگی با سایر دندان‌ها قرار بگیرد.
اکسپوز این دندان می‌تواند به وسیله جراحی و یا با لیزر انجام شود. ما در کلینیک‌های دکتر داوودیان برای خارج کردن دندان نهفته از لیزر استفاده می‌کنیم. و معتقدیم لیزر می‌تواند (بدون هیچ خطری) به اکسپوز این مدل دندان‌ها کمک کرده و با اینکار به کاهش مدت درمان منجر می‌شود.
ما بلافاصله بعد از کنار زدن بافت لثه (در صورت نیاز) دندان را وارد پروسه درمان ارتودنسی کرده و آن را به وسیله بخش‌های مختلف بریس، وادار به حرکت و تغییر موقعیت می‌کنیم.
کیس درمانی اکسپوژر دندان نهفته با لیزر
تصاویر زیر متعلق به یکی از بیماران دکتر داوودیان است. بدون استفاده از لیزر برای بیرون زدن دندان در این بیمار، ممکن بود طول دوره درمان تا چند ماه افزایش یابد. اما ارتودنسی با لیزر تراپی به ما کمک کرد طول درمان این بیمار را به طور چشمگیری کاهش دهیم.
3. فرنکتومی
فرنوم (frenum) یا فرنولوم (frenulum) یک قطعه کوچک از بافت نرم است که اصطلاحاً متصل‌کننده نامیده می‌شود. به این معنی که یک بخش را به بخش دیگری در بدن متصل می‌کند و نقشش محدود کردن حرکات است. ما در بخش‌های مختلف بدنمان مثل زبان، لب‌‌ها، بخشی از ساختار داخل گونه‌ها، مغز، مسیر گوارش، و آلت‌های تناسلی فرنوم داریم ولی در این مقاله، تنها به فرنوم لب و زبان کار داریم.
برای اینکه متوجه شوید منظورمان از فرنوم لب چیست کافیست به جلوی آینه بروید. دهان خود را باز کنید و لب بالای خود را بالا بزنید. درست در وسط لب بالا (و زیر آن)، متوجه یک ساختار یا زائده کوچکی می‌شوید که لب را به لثه متصل کرده است. به این ساختار فرنوم گفته می‌شود که در همه انسان‌ها وجود دارد. در لب پایین نیز، دقیقا چنین زائده‌ای به طور مشابه وجود دارد. زیر زبان نیز چنین ساختاری داریم که زبان را به کف دهان متصل می‌کند و مسئول محدود کردن حرکات زبان است.
فرنکتومی چیست؟
زائده فرنوم در برخی از افراد، بنا به دلایلی بزرگتر از حالت معمولی است به طوری که باعث ایجاد فاصله قابل توجهی بین دو دندان جلویی می‌شود. به این فاصله در اصطلاح دندانپزشکی دیاستما گفته می‌شود و از نظر زیبایی یک معضل شایع است.
در برخی موارد برای بستن فاصله بین این دو دندان (دیاستما) معمولاً باید بافت اضافی فرنوم برداشته شده و پس از آن (بسته به نظر دندانپزشک)، دندان‌ها ارتودنسی یا ونیر شوند. که البته همانطور که دکتر داوودیان در ویدئوی بالا توضیح دادند، بهتر است ابتدا درمان ارتودنسی انجام شود و در انتها فرنوم برداشته شود. به عمل برداشتن فرنوم اصطلاحاً فرنکتومی گفته می‌شود که با تیغ جراحی یا با کمک لیزر انجام داده می‌شود.
در کلینیک‌های دکتر داوودیان برای افرادی که (به واسطه بزرگ بودن فرنوم) فاصله بین دندانی را تجربه می‌کنند، فرنکتومی با لیزر یکی از برنامه‌های است که حتما در طرح درمان گنجانده می شود و اینکار در ایمن ترین شرایط، طوری انجام می شود که فاصله بسته شده هیچگاه دیگر باز نخواهد شد.
همانطور که متوجه شدید اینجا هم لیزر مستقیماً به منظم شدن دندان‌ها کمک نمی‌کند بلکه به روند درمان و سرعت آن منجر می‌شود. بنابراین فرنکتومی را نیز به یکی دیگر از مزایای ارتودنسی با لیزر اضافه کنید.
کیس درمان فرنکتومی با لیزر
تصاویر زیر مربوط به یکی از بیماران دکتر داوودیان است که فرنوم بزرگتر از حد معمول داشتند و فاصله قابل توجهی نیز مابین دندان‌های جلویی ایشان وجود داشت. در این بیمار درمان ارتودنسی انجام شده و پس از آن اقدام به برداشت فرنوم شده است. لطفا به نتایج درمان ارتودنسی با لیزر در این بیمار با دقت نگاه کنید.
4. لیفت لثه
اگر به شکل زیر نگاهی بی‌اندازید می‌توانید ویژگی‌های ظاهری لثه سالم + موقعیت قرارگیری آن‌ها در مجاورت دندان‌ها را ببینید. لثه‌های سالم در حالت عادی ریشه و نهایتاً طوق دندان‌ها را پوشش می‌دهند. بافت لثه در حالت طبیعی، نه بیش از حد دندان‌ها را می‌پوشاند و نه خیلی از آن‌ها فاصله می‌گیرد.
اما ظاهر لثه در همه افراد مانند تصور بالا نیست. گاهی اوقات ممکن است لثه‌ها بنا به هر دلیلی (مثل التهاب و تورم) حجیم شده باشد و بخش بیشتری از سطح دندان‌ها را احاطه کند. در چنین شرایطی، اگر شخصی نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشد به مشکلاتی بر می‌خورد که درمانش را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
به عنوان مثال اولین چالش در درمان ارتودنسی چنین افرادی، مشکل در اتصال دستگاه‌های ارتودنسی (مخصوصاً براکت) به سطح دندان‌ها است. زیرا ما برای آغاز درمان باید براکت‌ها را در موقعیت مناسبی از سطح دندان متصل کنیم. اگر لثه متورم باشد و یا بیش از اندازه روی دندان را گرفته باشد باید آن را برداریم.
نقش لیزر در لیفت لثه چیست؟
تا اینجا ما 3 مزیت ارتودنسی با لیزر را بررسی کردیم، اکنون به سومین کاربرد و مزیت لیزر در ارتودنسی یعنی لیفت لثه قبل یا بعد از درمان ارتودنسی می‌پردازیم.
گفتیم که ممکن است بیمارانی با افزایش حجم لثه (تورم) به ما مراجعه کنند و نیازمند ارتودنسی باشند. برای اینکه بتوانیم درمان را برای این بیماران شروع کنیم مجبور هستیم بافت اضافی لثه را برداریم. اینکار که با نام جنجیوکتومی یا ژنژیوکتومی شناخته می‌شود (و به آن لیفت لثه هم می‌گویند) یا با کمک تیغ جراحی انجام می‌شود یا لیزر. به طور مشابه در کلینیک‌های دکتر داوودیان از لیزر برای لیفت لثه و عقب زدن بافت اضافه لثه استفاده می‌کنیم.
آغاز درمان ارتودنسی با لیزر (برای برداشتن بافت لثه اضافه)، در این بیماران باعث می‌شود درمان موثر باشد و درد یا ناراحتی احتمالی را تجربه نکنند. همچنین بعد از اتمام درمان نیز اگر تورمی در خصوص لثه ها وجود داشته باشد، (پس از برداشته شدن براکت‌ها و دستگاه‌ها) از لیزر کمک گرفته می‌شود. در واقع در برخی بیماران پس از اتمام درمان، ممکن است نیاز باشد تا خط لثه تراز شود و برای این منظور ما از لیزر استفاده می‌کنیم.
کیس درمان لیفت لثه با لیزر
تصاویر زیر نیز مربوط به بیماری است که قبل از آغاز ارتودنسی لیزر درمانی انجام داده و با لیفت لثه به اتصال اصولی براکت‌ها کمک شده است.
سایر کاربردهای لیزر درمانی در ارتودنسی
4 مورد بالا که با هم بررسی کردیم مهم‌ترین کاربردها و مصارف لیزر در ارتودنسی بود. اما این تنها مزایای ارتودنسی با لیزر نیست. تعداد دیگری از کاربردهای پرتوهای لیزر در طول درمان ارتودنسی عبارتند از:
- کاهش درد و ناراحتی بیمار در جریان حرکات دندانی
- ایجاد تاثیر مثبت در جهت حرکت دندان‌ها
- کمک به تسریع روند استخوان سازی به دنبال حرکات دندانی (منبع معتبر)
- از بین بردن زخم‌های دهانی شامل آفت که ممکن است با برخورد به دستگاه‌های ارتودنسی ناراحتی ایجاد کند
- کمک به دیبابند کردن یا برداشتن اتصالات براکت‌ها از سطح دندان‌ها
- ایجاد دسترسی برای قرار دادن مینی اسکرو
- و….
هزینه ارتودنسی با لیزر چقدر است؟
بسته به اینکه به چه منظوری از لیزر در طول درمان ارتودنسی استفاده می‌شود هزینه‌ها ممکن است متفاوت باشد.
| نوع استفاده از لیزر در ارتودنسی | هزینه ارتودنسی با لیزر |
| استفاده از لیزر برای تسریع درمان ارتودنسی | 400,000 تومان |
| لیفت لثه با لیزر | 800,000 تومان |
| فرنکتومی با لیزر | 800,000 تومان |
نکته قابل توجه در خصوص هزینه ارتودنسی با لیزر برای تسریع در روند درمان این است که ممکن است برای حصول نتایج و سرعت بخشیدن به درمان ممکن است نیاز باشد 3 تا 4 جلسه اینکار انجام شود. و هزینه هر جلسه نیز 500,000 تومان است.
آیا لیزری که در درمان‌های ارتودنسی استفاده می‌شود ایمن و بیخطر است؟
لیزرهایی که مصارف دندانپزشکی دارند معمولا در دو دسته لیزر بافت نرم و لیزر بافت سخت دسته‌بندی می‌شوند. کاری به کاربرد لیزر در سایر بخش‌های دندانپزشکی نداریم، اما لیزرهایی که ما در ارتودنسی استفاده می‌کنیم لیزر بافت نرم هستند.
این لیزرها بسیار ایمن هستند و تنها بر روی بافت‌های نرمی همچون لثه تاثیر می‌گذرند. پرتوهای لیزر بافت نرم توسط بافت‌های سختی مانند مینای دندان جذب نمی‌شوند و بنابراین مشکل و خطری برای دندان و استخوان ایجاد نمی‌کنند.
تمامی درمان‌های ارتودنسی با لیزر در کلینیک‌های دکتر داوودیان نیز از نوع لیزر بافت نرم کاملا ایمن و بیخطر هستند. به طور دقیق‌تر کلینیک‌های دکتر داوودیان (سیمادنت) مجهز به سیستم لیزر سیرونا هستند. این لیزر با نام لیزر دیودی در دندانپزشکی نیز شناخته می‌شود و به بهترین شکل ممکن به تسریع درمان ارتودنسی کمک می‌کند.
فواید ارتودنسی با لیزر چیست؟
این روزها استفاده از لیزر برای کمک به پیشبرد درمان ارتودنسی بیشتر از هر زمانی مورد بحث است. زیرا فواید استفاده از لیزر در ارتودنسی نسبت به روش‌های مشابه دیگر بسیار بیشتر است. در ادامه به توضیح تعدادی از مزایای استفاده از این تکنولوژی کاربردی پرداخته‌ایم.
تقریباً بدون درد است
در لیزردرمانی اثری از تیغ جراحی نیست. متخصصان معمولاً با بیحسی موضعی درمان را آغاز می‌کنند و بیمار جز احساس اندک برخورد پرتو لیزر به لثه، چیز دیگری احساس نمی‌کند. ارتودنسی با لیزر اگر توسط یک متخصص باتجربه انجام شود، حتی برای همه سنین بیخطر است و والدین نباید نگران باشند اتفاقی برای فرزندشان بی‌افتد.
برای بیماران مبتلا به اضطراب دندانپزشکی یا ترس از جراحی بسیار عالی است
بیمارانی که اضطراب و فوبیا دندانپزشکی دارند معمولا از سوزن، دریل‌ها و مته‌های دندانپزشکی و احساس خونریزی هراس دارند. اما درمان‌هایی که با ارتودنسی انجام می‌شود نیاز به هیچ دستگاه اضافی به جز پرتو لیزر ندارند.
خونریزی، تورم و عفونت را به حداقل می‌رساند
کاهش یا حتی خونریزی و به حداقل رسیدن تورم در لیزرتراپی برای ارتودنسی مخصوصاً طی فرآیند لیفت لثه و فرنکتومی باعث شده که دوره بهبودی بعد از انجام این پروسه‌ها بسیار کوتاه باشد و بهبودی بسیار سریع حاصل شود.
فکر می کنید برای درمان ارتودنسی خود به لیزر نیاز دارید؟
چیزی که اینجا مطالعه کردید توضیحات کاملی درباره مصارف لیزر در ارتودنسی بود. فکر می‌کنیم تا اینجا متوجه شدید که منظور از درمان ارتودنسی با لیزر چیست و چرا ممکن است در طول درمان خود، نیاز به لیزرتراپی پیدا کنید. چنانچه مایل هستید درمان ارتودنسی خود را در یکی از کلینیک‌های دکتر داوودیان آغاز کنید و با کمک لیزر به تسریع روند درمان خود کمک کنید می‌توانید از طریق شماره تماس‌های موجود در سایت یا لینک دریافت نوبت آنلاین اقدام کنید.
