ارتودنسی و دندان عقل

متخصص ارتودنسی

دکتر مسعود داودیان

امروزه انسانها به دلیل فرآیند تکامل، فضای کافی برای رویش دندانهای عقل خود ندارند. در چنین حالتی اغلب باید نسبت به کشیدن دندان های عقل اقدام نمود. یکی از جنبه هایی که در پیوند با درمان ارتودنسی مطرح می شود احتمال نامرتب شدن دندانهای جلویی حین رویش دندانهای عقل می باشد. این فرضیه در حال حاضر به اندازه قبل مورد اقبال دانشمندان نیست و تنها با عنوان یک فاکتور از یک سلسله عوامل دخیل در این واقعه شناخته می شود. کما اینکه عده زیادی از مردم که اساسا به طور مادرزاد دندانهای عقل خود را ندارند باز هم با نامرتبی و کج شدن دندانهای جلویی بالاخص در فک پایین روبرو می شوند.
هرچه دندان ها در شماره های عقب تر قرار میگیرند میزان تاثیرش بر فاصله ی دندان ها کمتر است. الزاما رویش دندان عقل در کسانی که دندان های شلوغ دارند باعث ایجاد این ناهنجاری نمیشود.
گاهی بر اثر تعداد کم دندان ها یا دندان های میسینگ یا غایب فاصله ی بین دندانی را مشاهده میکنیم. نامرتبی میتواند در بعضی موارد به این دلیل باشد که بیمار فک کوچکی دارد با دندان های بزرگ که فضای کوچکی دارند و نمیتوانند به طور مرتب قرار گیرند.
دندان عقل اگر جای مناسبی برای رویش داشته باشد و زاویه اش درست باشد و بیمار التهاب و درد در آن ناحیه نداشته باشد نیازی به بیرون آوردن آن ها نیست و مانند یک دندان نرمال استفاده میشود، اما اگر نهفته یا نیمه نهفته باشد باید خارج گردد.
متخصصان ارتودنسی بهترین درمان را از تصاویر رادیوگرافی فرد تشخیص میدهند چون درمان هر فرد با فرد دیگرمتفاوت است.

زمان مناسب کشیدن دندان عقل

بهتر است راجع به دندان هایعقل در اخر دوره درمان ارتودنسی تصمیم گیری شود، چون امکان دارد دندانی در حین درمان کشیده شودو جای خالی اش بماند و مناسب باشد برای جایگزین شدن دندان عقل، در صورتیکه کشیده شود جبران آن امکان پذیر نیست.
کشیدن دندان در آخر به نفع بیمار است زیرا در حین درمان مختصر فضایی باز میشود و دندان عقل به جونده نزدیکتر میشود و راحت تر میتوان آن را خارج کرد. در صورتی دندان مولر سوم را خارج میکنیم که کج دربیاید یا در جای نامناسب فک باشد یا زاویه ی درستی نداشته باشد.
دندان های عقل دندان هایی هستند که اگر درست در بیایند هیچ مشکلی به وجود نمی آورند و برخی افراد هرگز با دندان های عقل خود مشکلی ندارند. این نکته هم باید درنظر گرفته شود که دندان های عقل اکثرا نیمه نهفته و پنهان زیر لثه میمانند و بهتر است در سن 15- 25 سالگی خارجشان کرد چون با گذر زمان ریشه هایشان بلندتر میشود و خارج کردنشان دردناکتر است.

همچنین بخوانید:

ارتودنسی

زمان کشیدن دندان عقل قبل یا بعد از ارتودنسی

سوال دیگری که توسط بیمارانی که قصد انجام درمان ارتودنسی را دارند مطرح می گردد این است که چه زمانی باید دندانهای عقل شان کشیده شود. پاسخ معمول ما بدین صورت است که چنانچه دندان عقل نهفته نیمه روئیده باشد یعنی بخشی از دندان به فضای دهان ورود یافته باشد باید قبل از ارتودنسی کشیده شود زیرا احتمال بروز التهاب لثه (پری کرونیت) وجود دارد.

در غیر این صورت یعنی اگر دندان عقل کاملا نهفته یا کاملا روییده باشد ممکن است نیاز به خارج کردن آن قبل از شروع ارتودنسی نباشد. با این حال باز هم در مواردی ممکن است متخصص ارتودنسی معالج، دستور کشیدن برخی دندانهای عقل را صادر کند.

آیا کشیدن دندان عقل دردناک است؟

دندان های عقل چون در انتهای دهان هستند تمیز کردن آن ها سخت است و ذرات غذایی و پلاک اطرافشان باقی می مانند، سپس باعث ایجاد پوسیدگی و عفونت و احتمالا ایجاد کیست میکند. روی سلامت لثه و دندان و استخوان های اطراف تاثیر میگذارد.

آیا زمان کشیدن دندان عقل برای همه یکسان است؟

جواب این سوال خیر است ولی به طور معمول 18سالگی به بعد در صورت درد و التهاب و و عفونت کشیده می شود.
دندان عقل در سنین 17-22 ظاهر میشود اما در یک سری افراد که فکشان رشد کافی نکرده یا کم خونی دارند عقل نهفته باقی می ماند.

وجود دندان آسیب دیده

زمانی که دندان جلویی عقل آسیب دیده باشد و نیاز به ترمیم عمیق داشته باشد بهتر است که دندان آسیب دیده را خارج کرده و دندان عقل را جایگزین آن کنیم. پس اگر اول درمان کشیده شده باشد جایی برای جبران باقی نمی ماند.

همچین بخوانید:

چگونه التهاب پس از کشیدن دندان عقل را کاهش دهیم

آیا تمامی دندان های عقل نیاز به کشیدن دارند؟

زمانی نیز دارد که دندان ها با ارتودنسی کاملا مرتب شده اند اماهنوزکمی نامرتبی در دندان های جلویی فک پایین و بالا وجود دارد که بنابر تشخیص متخصص ارتودنسی برای ایجاد فضا باید دندان عقل خارج شود.

آیا دندان عقل باعث بهم ریختگی می شود؟

در قدیم دندان های عقل کشیده می شد چون فکر می کردند باعث شلوغی و بهم ریختگی دندان ها می شود.دلیل منطقی پشت این اعتقاد بود که دندان جدید (عقل) دندان های جلویی را برای باز کردن جا برای خودشان هل می دهند و نظم بهم می ریزد. اما با مطالعات جدید به این نتیجه رسیدند ک با گذر زمان دندان ها به سمت جلو حرکت می کنند جدای از این که دندان عقل باشد یا نباشد. اگر دندان عقل کشیده نشود مشکلاتی به همراه می آورد که به اختصار نام می بریم:
– استخوان و بافت نرم موجود در پشت دندان آسیای دوم آسیب می بیند.
– تحلیل رفتن ریشه ی دندان آسیای دوم
پری کرونیت
– شلوغی دندان های عقب
– کیست یا تومور در اطراف دندان نهفته