تنفس دهانی و ارتودنسی

متخصص ارتودنسی

دکتر مسعود داودیان

تنفس دهانی و ارتودنسی یک ارتباط بین تکامل صورتی و تکامل راه هوایی وجود دارد.اختلال صورتی مانند کام تنگ یا شکاف کام، میتواند منجربه انسداد راه هوایی و مشکلات تنفسی شود که این باعث سخت تر شدن تنفس فرد از طریق بینی میشود و درنتیجه آن تنفس دهانی مزمن و گاه خطرناک می شود. تنفس دهانی می تواند به مشکلات بالقوه جدی برای سلامتی منجر شود مانند توقف تنفس درهنگام خواب

تنفس دهانی دائمی نسبت به سایرناهنجاری ها میتواند منجربه اختلالات دندانی بیشتری شود به خصوص درکودکان درحال رشد و همچنین میتواند منجربه رشد بیش از حد دندان های آسیا وچرخش فک پایین شود. علاوه برآن میتواند حفره دهان را خشک کند که پوسیدگی دندان، تنفس بد بو وحتی بیماری های مربوط به لثه را به دنبال دارد. خوشبختانه این میتواند به کمک ارتودنسی درمان شود، درمواقعه ای که زود شناسایی شود ارتودنسی با گسترش تدریجی فک، تنفس دهان را محدود می کند ودهان راعریض میکند وسینوس ها را تمیزمیکند واین موجب تنفس راحت تراز طریق بینی خواهد شد.

امروزه حتی یک شاخه ی جدید ازارتودنسی به وجود آمده است که به طورخاص مسائل مربوط به مجاری هوایی را درمان می کند. متخصصان ارتودنسی بیش ازدندان ها به بینی حلق و ماهیچه های زبان صورت و گردن برای بهینه سازی معابرراه هوایی نظر دارند.
سلامت دندانی برای سلامت کلی بدن مهم است و به ما یادآوری می کند که چقدربرای ما ضروری است که مرتبا به دندانپزشک و متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنیم.

چه عواملی میتوانند باعث تنفس دهانی شوند؟

-آلرژی
-آسم
-سرماخوردگی مزمن
-انحنای سپتوم بینی
-لوزه ها و ادنويید های بزرگ شده
-تاریخچه مکیدن انگشت یا انگشت شست
-پولیپ سینوس
_ ناهنجاری های هنگام تولد مانند شکاف کام، یا سندرم پیررابین

زمانی که یک فرد نمیتواند ازطریق بینی تنفس کند حالت تنفس دهانی ایجاد می شود.

درمان تنفس دهانی

هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان تنفس دهانی خوشایند نمی باشد و لازم است به مرور زمان مورد توجه قرار گیرد همچنین ترکیبی از درمان ها میتوانند تنفس مناسب را بازیابی کنند . معمولا :
_ کنار آمدن با آلرژی ها و تحریک کننده ها
_ ارتودنسی برای گسترش فک و راه هوایی استفاده میشود
_ آموزش مجدد تنفس جهت به کار گیری بینی برای تنفس به جای زبان ارتودنسی میتواند به معضلات راه تنفسی کمک کند
_ وقتی شما به ارتودنسی فکر میکنید اولین چیزی که ممکن است به ذهنتان برسد مرتب سازی دندان ها باشد، بسیاری از افراد تصور می کنند که ارتودنسی فقط مواردی را درمان میکند که مربوط به اختلالات فکی و صورتی می شوند. هرچند که مطالعات جدید نشان داده اند که ارتودنسی میتواند در معضلات تنفس راه هوایی هم کمک کنند.

• طی صدها سال مطالعات بسیاری نشان داده اند که حفظ سلامت دهان و دندان میتواند باعث بهبود سلامت عمومی شود. اکنون شواهدی وجود دارد که نشان می دهد درمان ارتودنسی ممکن است منجربه نه تنها بهبود ناهنجاری فکی و دندانی شود، بلکه سلامت سایرموارد دیگررا نیزدربرگیرد.

• بیشترمتخصصان ارتودنسی به دنبال ارتباط بین تکامل صورتی تکامل راه هوایی اند واینکه چگونه ارتودنسی میتواند آن را بهبود دهد.
• تحقیقات نشان داده اند که انسداد راه هوایی با تنفس تداخل دارد. اختلال طولانی مدت تنفس می تواند به اختلالات دندانی دهانی و بد شکلی فک منجرگردد.
• تحقیقات همچنین نشان داده اند که این یک راه دو طرفه می باشد، ناهنجاری دندانی وصورتی وبد شکلی فک مانند کام تنگ میتواند منجربه انسداد راه هوایی و اختلال درتنفس شود. این ناهنجاری ها می تواند تنفس ازطریق بینی را دشوارتر کنند، که منجر به تنفس مزمن دهان وتوقف تنفس درهنگام خواب، اختلالات خواب و ناخوشی مادام العمرشود .
• مدیریت و شناسایی فرم وعملکرد ناهنجاری درمراحل اولیه رشد وتکامل کودک می تواند درهنگام بروزاین مشکلات به اصلاح این موارد کمک کرده وازایجاد مشکلات طولانی مدت جلوگیری کند.

درمان تنفس مزمن دهانی با ارتودنسی

اگر تنفس مزمن دهان درسنین کودکی تشخیص داده وبه آن توجه شود، غالبا می توان ازپیشرفت وتکامل ناهنجاری دندان واسکلت جلوگیری کرد. بسیاری از اثرات مضرتنفس دهانی می توانند با درمان های ارتودنسی حل شوند، هرچند که به همان اندازه شناسایی علت آن مهم است تا مشکلات اساسی که بر الگوهای تنفسی تاثیرمی گذارند بتوانند حل شوند.
اگر یک دکتر یا دندانپزشک نسبت به آنکه یک کودک دچار تنفس دهانی است مشکوک شود اوممکن است با یک متخصص گوش یا بینی یا حلق کسی که که میتواند مشکلات مربوط به آدنوئیدها وسینوس های لوزه را حل کند، مشورت کند.به طورمشابه یک متخصص گوش و حلق و بینی که با یک کودک 4 یا 5 ساله برای لوزه یا آدنوئید مواجه می شود، ممکن است اورا به یک متخصص ارتودنسی ارجاع دهد، به این دلیل که درمراجعه ی زود هنگام شانس بیشتری برای اصلاح الگوهای تنفس ناسالمی که منجربه مشکلات دندانی می شوند، وجود دارد.

درمان ارتودنسی می تواند به برطرف شدن مشکلات مربوط به گزش، اندازه فک، کجی دندان ومشکلات تنفس دهانی کمک کند. زمانی که بین تراز بالا وپایین فک اختلاف Twin block وجود دارد، یک متخصص ارتودنسی ممکن است استفاده از دستگاه را پیشنهاد کند. اینها شامل نگهدارنده ایست با قابلیت جابجایی ومانند کام هایی است که روی دندان های فوقانی وتحتانی پوشیده شده است.کام های زاویه داردرهنگام گزش بهم جمع می شوند تا فک پایین را به جلوسوق دهد، به تدریج کمک می کند تا با فک فوقانی بهترهماهنگ شود.علاوه برآن، این دستگاه می تواند فک فوقانی را گسترش دهد وفضای بیشتری برای زبان ایجاد کند تا درجایگاه مناسبش استراحت کند.

بیمارانی که دارای تغییرات شدید در الگوی رشد فک بالا هستند، با توجه به تنفس دهان شایع طولانی مدت در درجه اول به جای مکانیک معمول ارتودنسی، به لوازم ارتودنسی نیازدارند. درصورت نقص عرضی ارواره ای تعریض سریع برای بازیابی عرض کافی نشان داده شده. چنین درمان هایی توانایی تهویه بینی را بهبود می بخشند. زمانی که ارواره تکامل نیافته، ازماسک صورت برای محافظت از کل فک بالا استفاده میشود. راه های دیگردرمان شامل درمان ارتودنسی می شود که میتواند برای اصلاح نامرتبی دندان ها و اختلالات باقی مانده برنامه ریزی کند.

یکی دیگر از دستگاه های ارتودنسی رایج “عریض کننده ی کام” است که برای بزرگ ترکردن فک فوقانی استفاده می شود، این دستگاه که در قسمت ردیف بالای دندان ودرمقابل کام قرار گرفته است (سقف دهان) دارای یک پیچ کوچک است که میتواند به فشارملایمی روی فک فوقانی تبدیل شود. به دلیل آنکه استخوان های کام کاملا بهم نچسبند تا اینکه پس ازرسیدن کودک به بلوغ نیروی متوسطی از گسترش دهنده کام به اندازه کافی باشد که در نتیجه نیمی ازکف کام را ازهم دورکند. همانطور که کام گسترش می یابد، استخوان جدیدی برای پر کردن شکاف رشد میکند وهمانطور که کام گسترش یافت راه هوایی بینی باز میشود و تنفس بینی راحت تر میشود. فنآوری اشعه ایکس سه بعدی نشان می دهد که بعد ازتعریض کام تفاوت آناتومیکی درمجاری هوایی وجود دارد.