2021-05-10
در این مقاله به معرفی مهمترین اصطلاحات ارتودنسی پرداخته شده که ممکن است حین درمان ارتودنسی آن ها را بارها و بارها بشنوید. از این به بعد هرگاه با یک اصطلاح آشنا شدید که معنی آن را متوجه نشدید به این صفحه مراجعه کنید تا از سردرگمی در بیایید.
دستگاه ارتودنسی
رایجترین اصلاح ارتودنسی همین دستگاه ارتودنسی است. به تمام لوازم، ابزارها و تجهیزات مورد استفاده توسظ متخصص ارتودنسی به منظور صاف کردن دندان ها یا اصلاح موقعیت فک ها دستگاه ارتودنسی گفته می شود.
براکت ارتونسی
براکت یکی از اجزای اصلی سیستم ارتودنسی ثابت است. براکت ها قطعات کوچکی هستند که به سطح جلو یا پشت دندان متصل می شوند و از میان آن ها سیم قوس داری عبور می کند.
سیم ارتودنسی
سیم نازک و در عین حال مستحکمی است که از میان براکت ها عبور کرده و آن ها را به هم متصل می کند. متخصصان ارتودنسی با کمک این سیم نیروی لازم جهت به حرکت در آوردن دندان ها را به براکت ها و از آنجا به دندان ها منتقل می کنند.
بند یا باند
بند یا باند نوعی براکت ارتودنسی بوده و از اجزای اصلی یک سیستم یا دستگاه ارتودنسی به شمار می رود. بندها را به دور دندان های آسیاب یا خلفی متصل می کنند و یک لنگر یا تکیه گاه برای سیم ارتودنسی به شمار می روند ممکن است از اصطلاحات ارتودنسی دیگری مانند باکال تیوب برای بندها نیز استفاده شود.
باندینگ
به اتصال براکت ها به سطح جلو یا پشت دندان ها باندینگ ارتودنسی گفته می شود. برای اینکار سطح دندان ها را تمیز کرده و پس از اتصال یک ماده خاص به دندان ها، براکت ها را به سطح دندان می چسپانند. به روند برداشتن براکت ها نیز دیباند یا از بین بردن اتصال گفته می شود.
پاور چین
پاور چین یا زنجیر قدرت در ارتودنسی به نوار باریک، پلاستیکی و زنجیر مانندی گفته می شود که تعدادی براکت ارتودنسی را به هم متصل می کنند. زنجیرهای پاورچین دور هر براکت را احاطه می کنند. از این نوار باریک برای نزدیک کردن دندان ها به هم استفاده می شود.
کویل اسپرینگ
کویل اسپرینگ یا فنر کویل از اجزای بک سیسم ارتودنسی ثابت است. از این فنر کوچک و پرقدرت برای ایجاد فاصله در افرادی که ازدحام و شلوغی دندان دارند استفاده می شود. همچنین برای نزدیک کردن دو دندان به هم می توان از این فنر استفاده کرد.
الاستیک ارتودنسی
الاستیک ها از اصطلاحات ارتودنسی کمتر شناخته شده هستند. اغلب مردم آن ها را با نام کش ارتودنسی می شناسند. این کش ها کاربرد بسیار زیادی دارند. الاستیک ها دو براکت قلابدار را به هم متصل می کنند. کاربرد آن ها کمک به اصطلاح موقعیت فک ها و دندان ها است.
تای الاستیک
از الاستیک تای هم با عنوان کش ارتودنسی یاد می شود اما مانند الاستیک های بالا نیستند. از این کش ها برای محکم کردن سیم ارتودنسی به براکت استفاده می شود. در واقع این کش به دور براکت بسته می شود تا سیم را محکم نگاه دارد.
ارتودنسی ثابت
به استفاده از تمامی دستگاه های ارتودنسی گفته می شود که توسط متخصص ارتودنسی به سطح دندان ها متصل می شود و از اول تا آخر دوره درمان به دندان ها متصل باقی می مانند. رایجترین شکل درمان، همین ارتودنسی ثابت است.
ارتودنسی نامرئی
اگر دستگاه های ارتودنسی بکار رفته برای درمان کمتر قابل توجه یا اصلا قابل توجه نباشد و دیگران نتوانند به راحتی آن ها را ببینند اصطلاحاً گفته می شود ارتودنسی نامرئی انجام شده است.
ارتودنسی متحرک
به استفاده از دستگاه هایی ارتودنسی که ثابت نبوده و توسط بیمار قابل برداشتن و اتصال مجدد باشند ارتودنسی متحرک گفته می شود. شناخته شده ترین دستگاه متحرک پلاک شفاف یا الاینرهای شفاف ارتودنسی هستند. در این نوع ارتودنسی بیمار می تواند حین غذا خوردن یا نوشیدن، دستگاه را بردارد و بعد از اتمام خوردن دوباره آن ها را سرجایش بگذارد.
ارتودنسی سرامیکی
به استفاده از سیم و براکت ارتودنسی همرنگ دندان و از جنس سرامیک شفاف، اصطلاحاً ارتودنسی سرامیکی گفته می شود. سیستم سرامیکی از رایجترین اصطلاحات ارتودنسی است که این روزها بیشتر درباره آن صحبت می شود.
ارتودنسی لینگوال
در حالت عادی براکت های ارتودنسی به سطح جلوی دندان ها متصل می شوند اما اگر همین براکت ها به سطح جلوی دندان ها وصل شوند اطلاحا گفته می شود ارتودنسی لینگوال یا زبانی انجام شده است.
ارتودنسی فانکشنال
ارتودنسی فانکشنال نوعی از روش های درمان ارتودنسی است که معمولا در افراد کم سن و سال انجام داده می شود. در این روش درمانی به درمان مشکل عقب یا جلو بودن فک ها پرداخته می شود.
وکس یا موم ارتونسی
نوعی موم است که برای ایمن سازی سیم یا براکت ارتودنسی استفاده می شود. اگر سیم یا براکت باعث تحریک لثه، زبان یا بخش های نرم داخل دهان شود باید وکس یا موم را به سر سیم یا براکتی که باعث تحریک شده زد تا باعث تحریک یا آسیب بیشتر نشود.
جدا کننده، اسپیسر یا سپریتور ارتودنسی
جداکننده های ارتودنسی حلقه ها یا نوارهای پلاستیکی کوچک و بدون لاتکس هستند که بین دو دندان قرار می گیرند تا فضای لازم را برای نصب باند یا حلقه ارتودنسی در اطراف دندان ایجاد کنند. این جدا کننده ها را معمولا ابتدای درمان ارتودنسی بین دندان های آُسیاب نصب می کنند.
ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی
ریتینرها نیز از اصطلاحات ارتودنسی رایج به شمار می روند. آن ها بعد از اتمام درمان ارتودنسی به جهت حفظ نتایج و جلوگیری از بازگشت ارتودنسی یا کج شدن مجدد دندان ها برای چند ماه استفاده می شوند.
پالاتال اکسپندر
گاهی در برخی از بیماران (کودکان) یکی از فک ها ممکن است باریک و کوچک باشد. در چنین مواقعی متخصصان ارتودنسی از پالاتال اکسپندر یا وسیع کنننده های کامی برای متسع و بزرگ مردن کام و فک استفاده می کنند تا هم فضای کافی برای رشد دندان های دائمی ایجاد شود و هم چهره کودک بهتر شود.
موس گارد یا محافظ دهان
موس گاردها یا محافظ های دهانی پلاک ها یا قالب های شفافی هستند که روی دندان ها قرار می گیرند تا از دندان ها محافظت کنند. آن ها برای افرادی که ورزش تماسی و تهاجمی دارند و یا در آن هایی که دندان قروچه شبانه دارند تجویز می شوند.
اکلوژن
به حالت طبیعی روی هم قرار گرفتن فک ها یا موقعیت مناسب و طبیعی آن ها نسبت به هم اکلوژن گفته می شود. در حالت طبیعی فک ها و دندان های بالا و پایین روی هم همپوشانی دارند و فقط فک بالا به مقدار بسیار کمی جلوتر از فک پایین است.
مال اکلوژن
زمانی که هماهنگی و تراز یا همپوشانی فک ها به هم بخورد و در حالت نرمال قرار نداشته باشند اصطلاحاً گفته می شود مال اکلوژن وجود دارد. مال اکلوژن دقیقا در مقابل اکلوژن قرار دارد. کسانی که با عقب یا جلو بودن فک مواجه هستند نوعی مال اکلوژن دارند. این مورد از اصطلاحات ارتودنسی بسیار بسیار رایج در مطب های دندانی دندانپزشکی است.
لیپ بامبر یا ضربه گیر لب
لیبپ بامبر یک وسیله کوچک دندانپزشکی است که متشکل از سیم نازک و پلاستیک است. این وسیله فشار وارد شده روی لب ها را کاهش می دهد و به آن ضربه گیر لب هم گفته می شود.
هوک
هوک یک برآمدگی قلاب مانند بر روی برخی از براکت های ارتودنسی است که برای اتصال اسپرینگ یا کش ارتودنسی در نظر گرفته شده است. براکت های هوک یا قلابدار برای اغلب بیمارانی که تحت ارتودنسی ثابت قرار دارند تعبیه شده است.
دستگاه هربست
هربست یکی از اصطلاحات ارتونسی کمتر شنیده شده اما بسیار کاربردی در این رشته است. هربست یک دستگاه فانکشنال است که برای درمان اوربایت یا عدم رشد کافی فک پایین استفاده می شود.
هدگیر ارتودنسی
هدیگر نیز از وسایل بسیار مهم در ارتودنسی است. این وسیله به سیستم ارتودنسی و گردن یا سر بیمار وصل می شود و برای کمک به بهبود وضعیت فک ها (مخصوصا فک پایین) استفاده می شود.
دستگاه عادت
دستگاه عادت یا وسیله عادت شکن یا دستگاه بلوگراس، یک وسیله دندانپزشکی تخصصی است که برای از بین بردن عادت های مضر دندان در کودکان و نوجوانان استفاده می شود. معمولاً از وسایل عادت برای کمک به قطع رفتارهایی مانند مکیدن شست و مکیدن انگشت استفاده می شود. در صورت لزوم از این دستگاه می توان برای درمان موفقیت آمیز ارتودنسی کمک گرفت.
آندربایت
آندربایت یکی از اصطلاحات ارتودنسی رایج و نوعی مال اکلوژن یا ناهماهنگی فکی است. افرادی که با مشکل جلوزدگی بیش از حد فک پایین روبرو هستند اوربایت دارند.
اوربایت
اوربایت کاملاً برعکس آندربایت است. یعنی افرادی که فک بالای آن ها جلوتر از فک پایینشان است آندربایت یا جلوزدگی فک پایین دارند.
مفصل گیجگاهی فکی
به مفصل تشکیل شده که دو استخوان فک پایین و استخوان گیجگاهی را به هم متصل می کند مفصل گیجگاهی فکی گفته می شود. برخی از بیمارانی که مشکلات ارتودنسی دارند از اختلالات این مفصل رنج می برند.
فضا نگهدارنده
از مهم ترین دستگاه های ارتودنسی کودکان که در سنین پایین استفاده می شود، فضا نگهدار یا اسپیس مینتینرها هستند. از این وسیله زمانی استفاده می شود که دندان های شیری زودتر از موعد می افتند. فضا نگهدار تا در آمدن دندان دائمی جای دندان از دست رفته را پر می کنند و مانع از کج شدن یا کج در آمدن دندان ها می شوند.
اشعه ایکس پانورامیک
عکس برداری با اشعه ایکس توسط دستگاهی که به دور سر می چرخد ، تصویر کاملی از دندان ها ، فک ها و ساختارهای صورت ایجاد می کند. این تصاویر اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص و درمان فراهم می کند.
اپن بایت
به وجود فاصله بین دندان های فک بالا و پایین در جلو حین بسته شدن دهان اپن بایت گفته می شود. اصطلاحات ارتودنسی مانند اپن بایت در کودکانی که عادت به مکیدن انگشت در سنین بالا دارند استفاده می شوند.
مندیبل و ماگزیلا
به فک پایین در اصطلاح ارتودنسی و دندانپزشکی مندیبل گفته می شود. ماگزیلا نیز اشاره به فک بالا دارد.
اینویزیلاین
نوعی پلاک شفاف ارتودنسی متحرک هستند که تحت برند اینویزیلاین ساخته می شود.
دیاستما
به فاصله بین دندان ها دیاستما گفته می شود. وجود فاصله بین دندان ها از رایجترین مشکلاتی است که به کمک ارتودنسی دندان برطرف می شود.
ازدحام یا کراودینگ
به شلوغی و روی هم افتادن دندان ها در قوس فکی کراودینگ یا ازدحام دندانی گفته می شود. این وضعیت ناشی از کوچک بودن فک یا بزرگ بودن دندان ها است.
کلییر الاینر
تراز کننده ها کلییر الاینرها به استفاده از دستگاه های ارتودنسی نامرئی گفته می شود که شفاف و کمتر قابل توجه هستند. شناخته شده ترین تراز کننده ها پلاک متحرک ارتودنسی هستند.
باکال تیوب
باکال تیوب یک لوله کوچک است که در دندانهای آسیاب استفاده می شود و به کنترل بهتر این دندان ها که به عنوان لنگرگاه عمل می کنند، کمک می کند.
بریس
به سیستم ارتودنسی دندانی ثابت بریس گفته می شود. بریس از جمله اصطلاحات ارتودنسی رایج است که به اشتباه در میان مردم سیم کشی دندان نامیده می شود.
فرنکتومی
فرنکتومی به برداشتن بافت اضافه موسوم به فرنوم (که لثه را به لب فوقانی وصل می کند) گفته می شود. چنانچه فرنوم بزرگ شده باشد و بین دو دندان بالایی در جلو قرار گرفته باشد آن را با لیزر یا تیغ جراحی بر می دارند. فرنکتومی در بیمارانی که فاصله بین دندان جلو دارند معمولا قبل از ارتودنسی انجام داده می شود.
جنجیوکتومی
به برداشتن بافت اضافی لثه جنجیوکتومی گفته می شود. این عمل معمولا پیش از شروع ارتودنسی در افرادی که با لبخند لثه ای روبرو هستند انجام می شود. طی این عمل دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی با کمک لیزر یا با تیغ جراحی بافت اضافی لثه که روی دندان ها را پوشانده برداشته می شود. به برداشتن شدن بافت اضافی لثه با لیزر نیز عمل درمان لبخند لثه ای بدون جراحی گفته می شود.
ایمپرشن
به عمل قالب برداری از دندان ها در ارتودنسی ایمپرشن گفته می شود. از ایمپرشن ها برای ساخت دستگاه های ارتودنسی و پیش بینی مسیر درمان استفاده می شود. اصطلاحات ارتودنسی مانند ایمپرشن را قبل از آغاز درمان خواهید شنید.
ایمپکشن یا نهفتگی دندان
وضعیتی که در آن می بایست دندان دائمی در آمده باشد اما هنوز یا در نیامده یا به طور کامل در نیامده است. به دندان ها در این وضعیت دندان نهفته یا نیمه نهفته گفته می شود. دندان هایی اینچنینی را معمولا پیش یا حین درمان ارتودنسی در می آروند.
دیدگاه ها
دیدگاهتان را بنویسید