2018-05-28
افتادن یا کشیدن زود هنگام دندان شیری در کودکی می‌تواند سبب از دست رفتن فضای لازم برای رویش دندان دائمی زیرین گردد. در واقع دندان‌های شیری به عنوان ابزارهایی طبیعی جهت حفظ فضای رویش دندان‌های دائمی که قرار است در آینده رویش پیدا کنند عمل می‌کنند. در بسیاری از کودکان مشاهده می‌شود که به دلیل مواردی همانند پوسیدگی و یا شکستگی، دندان‌های شیری خود را زودتر از موعد مقرر از دست می‌دهند و در نتیجه فضای خالی برای دندان‌های دائمی ممکن است از بین برود. نبود فضای کافی برای رویش دندان دائمی سبب مشکلات مختلفی در دندان‌ها می‌شود که برای جلوگیری از این مشکل و حفظ فضای مناسب از فضانگهدار استفاده می‌شود.
فضانگهدار چگونه عمل می کند؟
فضانگهدار ابزاری برای حفظ جایگاه دندان‌های شیری است که از فلز یا پلاستیک ساخت شده و تطابق کاملی با فرم دهان و دندان دارد. زمانی که دندان شیری کودک زودتر می‌افتد، ممکن است به آرامی دندان‌های شیری کناری فضای خالی به وجود آمده را پر کرده و در نتیجه سبب عدم رویش دندان دائمی در جایگاه صحیح خود شوند.
فضانگهدار دندان وظیفه دارد تا این فضای خالی حاضل از افتادن زود هنگام دندان‌های شیری را حفظ کند تا دندان دائم رشد کند و در موقعیت اصلی خود قرار بگیرد. در حقیقت فضانگهدار برای حفظ و مدیریت قوس دندانی دائمی ساخته شده است. با این رویکرد در صورت از دست دادن زود هنگام دندان شیری باید برای جایگزینی آن با فضانگهدار اقدام نمود. دستگاه‌های فضانگهدار در انواع متحرک و ثابت، یکطرفه و دو طرفه وجود دارند.
انواع فضانگهدارنده دندان
به طور کلی فضانگهدارنده‌ها به دو دسته ثابت و متحرک تقسم بندی می‌شوند. در واقع نوع فضانگهدار بستگی به موقعیت دندان و تعداد دندان‌های شیری افتاده شده دارد.
فضانگهدار متحرک
در این نوع بیشتر شبیه به پلاک نگهدارنده است و از جنس آکریلیک ساخته شده است که حاوی دندان‌ها مصنوعی می‌باشد. فضانگهدار متحرک برای ناحیه‌های مشخص بکار برده می شوند. برای دندان‌های آسیای عقبی که فشار بالایی در این قسمت وجود دارد توصیه نمی‌شود. برای کودکانی بزرگتری که می‌توانند از این فضانگهدارها مراقبت بهتری داشته باشند توصیه می شود. دندان مصنوعی نیمه یا پارسیل مناسب برای افرادی است که چند دندان شیری خود را از دست داده‌اند.
فضانگهدار ثابت
پر کاربردترین نوع فضانگهدارنده‌ها از نوع ثابت هستند. در این نوع از بند و لوپ برای مدیریت قوس دندانی استفاده می‌شود. متخصص ارتودنسی با یک چسب مخصوص این فضانگهدار را به دندان می‌چسباند و برای افرادی که دندان‌های عقبی خود را از دست داده‌اند بسیار مناسب است.
در مدل فضانگهدار ثابت، دو مدل فضا نگهدار یک طرفه و فضانگهدار دو طرفه هستند که وظیفه آن‌ها حفظ قوس دندانی در یک طرف دندان یا دو طرف دندان است. این دستگاه متناسب با فک بالا یا فک پایین ساخته می‌شود.
در زیر برخی از فضانگهدارهای اختصاصی بیان شده است که برای هر بیمار باید به طور مخصوص بعد از قالب‌گیری از دندان وی ساخته شود:
بند و حلقه: این نوع فضانگهدار توسط بند ارتودنسی به دندان‌های عقبی چسبانده شده و به حفظ جایگاه دندان‌های دائمی کمک می‌کند. در شرایطی که یک یا چند دندان آسیاب بزرگ از دست رفته باشد از فضانگهدارنده بند و حلقه استفاده می‌شود.
دیستال شو: مخصوص حفظ جایگاه دندان آسیاب بزرگ شیری است و تا رشد دندان آسیاب بزرگ دائمی باید درون دهان قرار گیرد.
سیم عرضی کام (ترانس پالاتال): برای حفظ دو طرف قوس دندانی فک بالا کاربرد دارد. این وسیله به کمک یک سیم که در عرض کام قرار دارد به دندان‌ها متصل می‌شود. این وسیله در سقف دهان قرار می‌گیرد.
سیم کمانی پشت دندانی: برای حفظ فضای قوس دندانی در دندان‌های عقبی دو طرف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فضانگهندارنده برای فک پایین زمانی استفاده می‌شود که یک یا چند دندان مولر اصلی از هر دو طرف قوس دندانی وجود نداشته باشد و دندان‌های مولر اول دائمی قبلاً رشد کرده باشند. در این نوع فضانگهدار دندان از نوارهای فلزی استفاده می‌شود که در اطراف دندان‌های آسیاب اول دائمی نصب شده و سیمی که به شکل قوس خم شده است و در داخل دندان‌های جلویی کودک نصب می‌شود.
چگونه از فضا نگهدار دندان مراقبت کنیم؟
همانند دیگر ابزارهای ارتودنسی از فضا نگهدار هم باید مراقبت‌های ویژه‌ای انجام داد تا بتواند هدف خود را به درستی انجام دهد. نکات زیر مهم‌ترین کارهایی است که باید در حفظ فضا نگهدارها انجام داد:
- باید از خوردن هرگونه موارد شیرین چسبنده مانند آدامس، مواد غذایی ترد و سفت خودداری رده و تا حد امکان در روزهای اولیه از غذاهای نرم استفاده شود. استفاده از مواد غذایی ترد و سفت و چسبنده سبب شل شدن بند دندان، خم شدن سیم دستگاه شود که در نهایت موجب شکستن دستگاه و آسیب رسیدن به دندان می‌شود.
- هرگز سیم دستگاه فضانگهدار را نباید با دست و زبان کشید زیرا سبب خم شدن سیم می‌شود که عملکرد دستگاه را به خطر می‌اندازد.
- نباید فضا نگهدار را از طریق انگشت و یا زبان تکان داد.
- رعایت بهداشت فضا نگهدار بسیار مهم است.
- لازم است به صورت منظم به پزشک برای بررسی فضانگدار و تنظیم مجدد آن (در صورت نیاز) مراجعه کرد.
در صورت بروز هرگونه مشکلی مانند لق شدن و خارج شدن دستگاه، شکسته شدن و خم شدن سیم و جداشدن از بند یا دندان، تکان خوردن بیش از حد دستگاه باید سریعاً به متخصص مراجعه شود. اگر زبان، دندان و یا لثه بیمار به طور ناگهانی شروع به درد گرفتن یا حساس شدن کند جزء موارد اورژانسی به حساب می‌آید و باید سریعاً رسیدگی شود.
آیا استفاده از فضانگهدار درد دارد؟
طبیعتاً وجود یک شی خارجی در دهان همواره با نارحتی همراه خواهد بود اما با مشاهده نتایج پس از درمان، این ناراحتی به کلی فراموش می‌شود. در روزهای اولیه که فضانگهدار در دهان کودک نصب می‌شود، بند یا سیم آن ممکن است در دهان آزار دهنده باشد و زبان و دندان‌ها را تحریک کند. ممکن است دندان‌های جلویی یا دندان‌هایی که سیم به آن‌ها متصل است درد بگیرد. جای نگرانی نیست زیرا این درد طبیعی بوده و کمتر از یک هفته بر طرف می‌شود.
مدت زمان استفاده از فضانگهدار دندان چقدر است؟
فضانگهدارها به منظور حفظ جایگاه دندان‌های شیری افتاده کاربرد دارند بنابراین تا زمانی که دندان‌های دائمی رویش نکرده‌اند باید از فضانگهدار استفاده شود. مدت زمان دقیق استفاده از فضانگهدار کاملاً بستگی به سن و وضعیت دندان‌های کودک دارد و تعیین این مدت زمان توسط متخصص تعیین می‌گردد. .در روزهای اول استفاده از این فضانگهدار ممکن است با کمی ناراحتی و آزار همراه باشد که البته کودک با گذشت زمان به وجود شی خارجی در دهان خود عادت می‌کنند.
مشاوره حضوری استفاده از فضانگهدارنده در شمال تهران
در صورتی که ساکن مناطق شمالی تهران همانند نیاوران، اقدسیه، زعفرانیه، جردن، شریعتی، میرداماد، پاسداران و سایر محله‌های این مناطق هستید و قصد مراجعه به یک متخصص ارتودنسی در شمال تهران را دارید، می‌توانید به کلینیک ارتودنسی دکتر داودیان مراجعه کرده و جهت انجام ارتودنسی ثابت اقدام نمایید.
آدرس: تهران، شریعتی، بین میرداماد و ظفر، خیابان منظرنژاد،ساختمان پزشکان منظرنژاد،طبقه 3، واحد 11
دریافت نوبت
مشاوره حضوری استفاده از فضانگهدار در غرب تهران
علاوه بر مناطق شمالی تهران، دکتر داودیان در غرب تهران نیز شعبه دیگری از کلینیک تخصصی ارتودنسی دارد و در نتیجه اگر ساکن مناطقی همانند صادقیه، ستارخان، مرزداران،جنت آباد، سعادت آباد یا حتی کرج هستید، شما می‌توانید برای دریافت مشاوره حضوری درباره استفاده از فضانگهدار به شعبه ستارخان کلینیک ارتودنسی دکتر داودیان مراجعه کنید.
آدرس: تهران، خیابان ستارخان، بین خیابان شادمهر و بهبودی، ساختمان پزشکان ستارخان، طبقه ۵
دریافت نوبت
دیدگاه ها
دیدگاهتان را بنویسید