کامپوزیت دندان

متخصص ارتودنسی

دکتر مسعود داودیان

کامپوزیت چیست؟

داشتن دندان های صاف، مرتب و یک رنگ از معیار های مهم زیبا شناسی چهره به حساب می آید. امروزه افراد برای داشتن لبخندی زیبا و چهره ای جذاب از کامپوزیت دندان استفاده می کنند. استفاده از کامپوزیت باعث یک دست شدن فرم و رنگ دندان های افراد می شود.

ترمیم دندان های عقبی به دلیل زمان بر بودن موجب افزایش هزینه ها و خستگی بیمار می شود، همچنین ایزوله نگه داشتن این قسمت دشوار بوده و نمی توان ترمیم مستقیم دندان را خشک نگه داشت.  برای بر طرف کردن این مشکل مواد ترمیم یکپارچه و از پیش ساخته شده ایی به وجود آمده است که به آن کامپوزیت می گویند.

مواد ترمیمی دندانپزشکی پیشرفت های چشم گیری داشته اند. مواد ترمیمی هم رنگ دندان ها علاوه بر زیبایی که دارند از استحکام و دوام بالایی نیز برخوردار هستند، علاوه بر این برای پزشک نیز درمان ترمیم آسان تر شده است ، زیرا زمان بر بودن و دشوار بودن دندان های عقبی در استفاده از مواد ترمیمی هم رنگ دندان از مهم ترین چالش های دندانپزشکان بوده است.

روش انجام کامپوزیت

در دنیای دندانپزشکی به مواد خمیری که موجب ترمیم شکستگی، ترک خوردگی، پوسیدگی و سیاه شدن دندان می شود کامپوزیت می گویند. در حقیقت کامپوزیت ها ترکیبات خمیری مانندی هستند که با یک طول موج خاص به وسیله تابش نور سفت و سخت می شوند. زمانی که کامپوزیت ها سفت و سخت شدند برای هم شکل شدن مناسب دندان از پولیش استفاده می کنند.

توجه کنید که تمام این مراحل پس از تمیز کردن دندان و قرار گرفتن مواد خمیری کامپوزیت بر قسمت بیرونی دندان صورت می گیرد که به طور دائمی بر روی دندان قرار می گیرند.

لایه کامپوزیتی که بر روی دندان قرار می گیرد بسیار نازک است و افزایش ضخامت لایه نیازی به برش سطح بیرونی دندان نیست. این روش نیازمند مهارت بالای پزشک است که در یک جلسه انجام می گیرد. انجام این روش به نام های کامپوزیت ونیر نیز معروف است.

انواع کامپوزیت

• کامپوزیت دندان ماکروفیل یا درشت دانه:

اولین نوع مواد ترمیم دندان کامپوزیت ماکروفیل است. این مواد دارای ذراتی حدود 10 تا 50 میکرومتر است که در مقایسه با مواد ترمیمی امروزی بسیار بزرگ هستند. اندازه بزرگ این ذرات سبب مقاومت بالای مواد شده در نتیجه پولیش کردن را سخت تر می کند.

• کامپوزیت دندان میکروفیل یا ریز دانه:

نسل جدید مواد کامپوزیت حاوی ذراتی با ابعاد کوچک تر از 100 نانومتر است که به همین دلیل پولیش و صیقل را آسان تر می کند، زیرا مقاومت مواد کم تر شده است.

• کامپوزیت دندان هیبرید، میکرو هیبرید و نانو هیبرید:

این نوع کامپوزیت ذراتی در محدوده 10 تا 50 میکرومتر و دارای ذراتی در حدود 40 نانومتر دارد. میکرو هیبرید ها و نانو هیبرید ها هر دو در دسته کامپوزیت های هیبرید قرار دارند. در این محدوده ذرات دارای بار فیلر بالایی دارند که موجب مقاوت بالای مواد شده و به راحتی دچار سایش نمی شوند. اما متاسفانه بعد از مدتی از زیبایی این مواد کاهش می یابد.

• نانو کامپوزیت‌ دندان:

ذرات در نانو کامپوزیت دندان در ابعاد 20 نانومتر هستند. در این نوع ذرات به یکدیگر متصل می شوند و خوشه نانو تشکیل می دهند و باعث افزایش مقاومت می شود در نتیجه در مقابل سایش و پوسیدگی و نیز پولیش مقاوم است که برای دندان های عقبی بسیار مناسب هستند.

معایب و عوارض کامپوزیت دندان

برای انجام کامپوزیت، نیازی به تراش دادن دندان ها نیست اما اگر شرایط دندان بیماربه گونه ایی باشد که باید دندان ها تراشیده شوند ،این عمل موجب آسیب رساندن به مینای دندان می شود و سلامت دندان را به خطر می اندازد.

اگر انجام کامپوزیت به خوبی صورت نگیرد موجب تورم و آسیب به لثه شده و در نهایت دچار عفونت لثه ای می شود.

استفاده از کامپوزیت برای چه افرادی توصیه می شود؟

اگر شما هیچ گونه ناهنجاری دندانی یا فکی ندارید اما دندان های شما بد فرم است و یا جنس دندان شما به گونه ایی است که با وجود رعایت کردن بهداشت دهان و دندان باز دندان های زرد رنگی دارید و یا دندان های جلویی بر اثر خوردن مواد غذایی سفت دچار شکستگی یا لب پر شده اند، می توانید برای زیبایی دندان ها از کامپوزیت استفاده کنید.

بیشتر افرادی که به دلیل موقعیت شغلی یا جایگاه اجتماعی باید ظاهری آراسته و زیبا داشته باشند، مخاطبان استفاده از کامپوزیت هستند.

چه کسانی نباید از کامپوزیت استفاده کنند؟

افرادی که دچار عارضه مال اکلوژن یا بایت هستند، در حقیقت مشکل فکی دارند و دندان های آن ها کاملا بر روی هم قرار نمی گیرند بجای استفاده از کامپوزیت باید از ارتودنسی استفاده کنند تا ابتدا مشکل مال اکلوژن آن ها بر طرف شود و سپس برای زیبایی بیشتر می توانند از کامپوزیت استفاده کنند.

نکات نگه داری از کامپوزیت دندان چیست؟

دوام کامپوزیت ها بالاست اما با رعایت نکات بهداشتی می توان دوام آن را به بالای ده سال رساند. برای نگه داری بهتر از کامپوزیت های دندانی تنها مسواک زدن مرتب راه چاره نیست، بلکه باید به صورت مداوم از نخ دندان استفاده کنید. برای جلوگیری از شکستگی دندان های کامپوزیت شده بهتر است از خوردن مواد غذایی سفت دوری کنید. همچنین بعد از خوردن چای یا قهوه یا هر گونه مواد دارای رنگ های افزودنی بهتر است دندان های خود را مسواک بزنید زیرا کامپوزیت ها خاصیت رنگ پذیری دارند.

هزینه کامپوزیت دندان چقدر است؟

هزینه کامپوزیت با توجه به جنس مواد استفاده شده، تجربه و مهارت پزشک و میزان وخدمات دندان متغیر است.

انجام کامپوزیت بدون درد و با بی حسی موضعی صورت می گیرد اما باید دقت داشته باشید که برای سلامت دندان های خود کامپوزیت توسط پزشک متخصص صورت گیرد.