ارتودنسی کودکان خود را جدی بگیرید

---

2024-07-01

انجام ارتودنسی کودکان می‌تواند از بسیاری ناهنجاری‌های پیچیده دندانی و فکی در آینده جلوگیری کند.

نقل قول دکتر داودیان متخصص ارتودنسی درباره ارتودنسی کودکان

---

ارتودنسی پیشگیری چیست؟

---

مزایای ارتودنسی در سنین پایین

زمانی که فک‌ها و دندان‌های کودک در جای صحیح خود قرار گرفته باشند، علاوه بر ارتقاء سلامت دهان و دندان کودک، لبخند و چهره‌ای زیباتر را برای او به ارمغان می‌آورند. در صورتی که دوره‌ی درمان ارتودنسی در سنین پایین‌تر زیر نظر متخصص ارتودنسی شروع شود، سبب خواهد شد تا در سنین بالاتر از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری شود و هم چنین درمان در سنین نوجوانی در زمان کوتاه‌تر و آسان‌تر امکان بپذیرد.

علاوه بر تمام موارد درمانی، ارتودنسی کودکان باعث ایجاد اعتماد به نفس بیشتر کودک می‌شود. ارتودنسی سبب می شود تا مشکلات و بیماری‌های دیگری که به سبب ناهنجاری‌های دهان و دندان در فرد ایجاد شده است بهبود یافته و یا به طور کامل رفع گردد.

درمان‌های ارتودنسی چگونه به کودک من کمک می‌کنند؟

تصاویر قبل و بعد از ارتودنسی اطفال توسط دکتر داودیان متخصص ارتودنسی

---

---

ارتودنسی در 7 سالگی، خیلی زود نیست؟

در سن 7 سالگی دهان کودک با ترکیبی از دندان‌های شیری و دائمی پوشیده شده است. بررسی و معاینه در این سن با توجه به رشد و تکامل کودک اطلاعات ارزشمندی را به ارتودنتیست می‌دهد. اگر ناهنجاری در دهان کودک شکل گرفته باشد یا درحال ایجاد شدن باشد، دندانپزشک شما بهترین طرح درمان ارتودنسی را برای شما ارائه خواهد کرد. این طرح درمان شامل بررسی بهترین سن شروع درمان ارتودنسی، بهترین روش درمان ارتودنسی متناسب با ناهنجاری کودک شما و مدت زمان تقریبی حصول نتایج ارتودنسی خواهد بود.
در نظر داشته باشید که تفاوت زیادی بین زمان بررسی و معاینه ارتودنسی با زمان مناسب شروع درمان ارتودنسی وجود دارد و فقط درمان‌های محدودی هستند که نیاز است در سن 7 سالگی شروع شوند و برای باقی موارد ممکن است پزشک شما بعد از تشکیل پرونده و بررسی شرایط دندان‌های کودک، روند رشد و تکاملش را زیر نظر داشته باشد تا در صورت لزوم در زمان مناسب درمان را شروع کند؛ در واقع می‌توان گفت برای درمان هر نوع مشکل دهانی و دندانی سن بخصوصی مد نظر قرار می‌گیرد و همه این موارد به تشخیص متخصص ارتودنسی انجام می‌شود.

• به عنوان نمونه بهترین سن درمان عقب بودن فک پایین حدودا یک سال قبل از بلوغ جنسی (بین 10 تا 12 سالگی) است.
• در صورتی که فک پایین جلو باشد، بهترین سن درمان حدود 8 یا 9 سالگی است.
• در صورت از دست رفتن زود هنگام دندان شیری، لازم است بلافاصله در خصوص قرار دادن فضا نگهدارنده اقدام شود.

در صورت وجود نامرتبی دندانی عموما متخصص ارتودنسی درمان آن را به سنین حدود 12 تا 14 سالگی موکول می‌کند ولی معدود مواردی هم وجود دارند که لازم است نامرتبی دندانی را در همان سنین 7 تا 9 سالگی درمان کرد. در نتیجه با مراجعه و معاینه اولیه دندان‌ها در سن 7 سالگی توسط متخصص ارتودنسی کودکان، می‌توان از روند درمانی و فازهای بعدی درمان ناهنجاری‌های دهانی و دندانی کودکان مطلع شد. بررسی عادت‌های مخرب مانند مکیدن انگشت شصت و بلع غیر عادی نیز مواردی است که توسط پزشک ارتودنتیست بررسی می‌شود. پزشک از کنار این عادات به راحتی نمی‌گذرد زیرا ممکن است باعث تغییر شکل استخوان فک شوند.

بررسی شرایط دهانی و ناهنجاری‌های دندانی کودک تا قبل از 7 سالگی ضروری است. می‌توانید از طریق فرم دریافت نوبت زیر یک نوبت معاینه با دکتر مسعود داودیان، متخصص ارتودنسی رزرو نمایید.

ارتودنسی بعد از 7 سالگی، دیر نشده است؟

اگر سن کودک شما از 7 سالگی گذشته و تا کنون توسط یک ارتودنتیست معاینه نشده است، هنوز هم فرصت دارید. سن شروع درمان ارتودنسی بعد از تشخیص اولیه و زیر نظر گرفتن روند رشد و تکامل کودک از حدود 9 تا 16 سالگی است و این سن زمانی است که یک پزشک تشخیص می‌دهد که مداخلات درمانی را برای کودک شروع کند.

معاینه ارتودنسی کودک بعد از افتادن کامل دندان‌های شیری! درست است یا غلط؟

به تعویق انداختن معاینه ارتودنسی کودک به بعد از ریزش کامل دندان‌های شیری و جایگزینی آن‌ها با دندان‌ها دائمی که نشان از تکامل رشد کودک دارد، می‌تواند درمان برخی از این ناهنجاری‌ها را سخت‌تر کند. اصلاح موقعیت فک‌ها بعد از سنین رشد تقریبا در اکثر موارد نیاز به جراحی‌های سنگین فک دارد.

---

طول دوره ارتودنسی کودکان چقدر است؟

---

چه زمانی کودکان به ارتودنسی نیاز دارند؟ (والدین دقت کنند!)

طبیعتا کودکان در سنینی هستند که آگاهی نسبت به مشکلات خود و دغدغه رفع آن را ندارند بنابراین این وظیفه والدین است که با مشاهده نشانه‌های زیر پی به وجود ناهنجاری‌های دهانی و دندانی کودک خود ببرند و به متخصص ارتودنسی اطفال مراجعه کنند. از جمله ناهنجاری‌هایی که والدین با مشاهده آن‌ها باید به متخصصی ارتودنسی مراجعه کنند عبارتند از:

– افتادن زودهنگام دندان شیری

یکی از شایعترین دلایل محیطی نامرتب درآمدن دندان‌های دائمی، کشیدن یا افتادن زودهنگام دندان‌های شیری است، زیرا دندان‌های شیری فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی را نگه می‌دارند. بهترین درمان در این موارد استفاده پیشگیرانه از فضا نگهدار ارتودنسی می‌باشد.

گاهاً پیش می‌آید که برخی ناهنجاری‌های وراثتی با برخی فاکتورها و عوامل محیطی تشدید شوند که در اینصورت نیاز کودک به درمان‌های ارتودنسی ضروری‌تر و درمان سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود.

---

انواع روش‌های ارتودنسی کودکان چیست؟

ارتودنسی در دوران کودکی می‌تواند با توجه به شرایط بیمار و وضعیت دهانی و دندانی کودک به روش‌های مختلفی اجرا شود. به این ترتیب در صورتی که شرایط دندانی کودک اجازه دهد، می‌توان از هر یک از روش‌های ارتودنسی نیمه ثابت و یا متحرک استفاده نمود. در واقع از آنجا که در دوران کودکی بیشتر دندان‌ها شیری هستند باید به سراغ ارتودنسی متحرک رفت ولی به محض اینکه دندان‌های شیری افتاده و دندان‌های دائمی بیشتری رویش پیدا کنند، می‌توان به سراغ ارتودنسی ثابت و نیمه ثابت رفت. در صورتی که تمایل دارید درباره ارتودنسی ثابت و نتیجه درمان با این روش بیشتر بدانید، محتوای ارتودنسی ثابت را مطالعه کنید.

آیا رشد کودک در درمان ناهنجاری‌های دهانی موثر است؟

متاسفانه گذر زمان یا حتی بلوغ جسمی/جنسی نمی‌توانند نظم و ترتیب طبیعی و برهم خورده‌ی دندان‌های کودک را به او بازگرداند. فضاهای خالی بین دندان‌ها یا دندان‌های اضافه بعد از افتادن دندان‌های شیری باز هم وجود خواهند داشت و ضمناً ممکن است تشدید هم شوند. ناهنجاری‌ها و نامرتبی‌های دندانی اگر در سنین مناسب درمان نشوند، همانطور که گفتیم ممکن است تشدید شوند و فرآیند درمان را سخت‌تر، پیچیده‌تر، طولانی‌تر و پرهزینه‌تر کنند. 

این نامرتبی‌ها اگر در سنین مناسب درمان و اصلاح نشوند می‌توانند سبب مشکلات زیر شوند:

• افزایش پوسیدگی‌های دندانی
• تشدید بیماری‌های لثه
• افزایش احتمال شکستن دندان‌های جلویی

---

فکر می‌کنیم تا همین‌جا نسبت به اهمیت انجام درمان ارتودنسی برای کودک خود پی برده‌اید. برای دریافت نوبت معاینه ارتودنسی کودکان خود می‌توانید از راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید.

---

---

در طول درمان ارتودنسی کودکان چه مراقبت‌هایی باید انجام شود؟

مهمترین مراقبت‌ها در طول دوره درمان ارتودنسی کودکان شامل سه بخش مراقبت‌های تغذیه‌ای، مراقبت‌های بهداشتی، مراقبت‌های دستگاه‌ها می‌شود. در ادامه دستورالعمل‌های هر یک از این بخش‌ها اعلام شده است.

1. مراقبت‌های بهداشتی دهان و دندان با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان انجام می‌شود. والدین باید دقت داشته باشند که کودکان بعد از خوردن مواد غذایی شیرین حتما دهان خود را شسته و مسواک بزنند؛ زیرا در صورت عدم رعایت بهداشت در طول دوره ارتودنسی، احتمال بروز پوسیدگی افزایش می‌یابد. در صورت استفاده از ارتودنسی متحرک، می بایست دستگاه را حین غذا خوردن و مسواک زدن از دهان خارج کرد و مجددا بعد از اتمام غذا خوردن جایگذاری شود.
2. مراقبت‌های تغذیه‌ای شامل خوردن غذاهای نرم و نه چندان سخت می‌شود؛ نباید در طول دوره ارتودنسی مواد غذایی سفت و چسبناک استفاده کرد. دقت داشته باشید که هرگز نباید با دندان‌های جلویی مواد غذایی را گاز زد زیرا این کار باعث آسیب رسیدن به دستگاه‌‌های ارتودنسی می‌شود.
3. مراقبت‌های دستگاه‌ها نیز توسط متخصص ارتودنسی و بر حسب نوع دستگاه مورد استفاده تعیین می‌گردد.

چه کسی بهترین درمان ارتودنسی کودک را ارائه می‌دهد؟

متخصصین ارتودنسی به منظور برطرف کردن ناهنجاری‌های دندانی کودک آموزش دیده‌اند، این در حالی است که بعضی از دندانپزشکان عمومی و گاهاً برخی از متخصصین دندانپزشکی کودکان، پیشنهاد شروع درمان ارتودنسی کودکان را به والدین می‌دهند. دندانپزشکان متخصص ارتودنسی باید بعد از اتمام دوره عمومی دندانپزشکی یک دوره تخصصی 2 تا 3 ساله را برای این تخصص بگذراند تا پس از موفیقت در آزمون‌ها، به عنوان یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی شناخته شود.

در این دوره تخصصی، دندانپزشکان با انواع ناهنجاری‌های فکی و نامرتبی‌های دندانی و روش‌های درمان آن‌ها به شکل عمیقی آشنا خواهند شد. یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی، فعالیت‌های حرفه‌ای خود را به اصلاح نامرتبی‌‌های دندانی محدود کرده و بر همین موضوع متمرکز است.
با توجه به تحصیلات آکادمیک و نگاه تخصصی به انواع ناهنجاری‌های دهانی-دندانی، متخصصین ارتودنسی بهترین انتخاب برای اصلاح ناهنجاری‌ها و نامرتبی‌های دندان کودک شما هستند.

بهتر است بدانید که متخصص ارتودنسی کودکان شاخه‌ای جداگانه از متخصص ارتودنسی نبوده و اصطلاح متخصص ارتودنسی کودکان به صورت عمومی استفاده می‌شود در صورتی که همان متخصص ارتودنسی مد نظر است.

دندانپزشک عمومی و صلاحیت انجام ارتودنسی کودک!

اگر دندانپزشکی که برای رفع مشکل ناهنجاری‌های دندانی،فکی کودک خود انتخاب کرده‌اید، فعایت خود را به شکل متمرکز بر این حوزه محدود کرده است ( تشخیص، درمان و پیشگیری از انواع ناهنجاری‌های دندانی) و توسط بالاترین مقامات آموزشی، بهداشتی به عنوان متخصص ارتودنسی فارغ‌التحصیل و شناخته شده است، در اینصورت می‌توانید با خیالی آسوده درمان ارتودنسی کودک خود را نزد او شروع کنید.
اما اگر دندانپزشک شما در کنار سایر خدمات دندانپزشکی عمومی مانند جرمگیری، عصب‌کشی یا حتی پرکردن دندان به شما پیشنهاد شروع درمان ارتودنسی را داد، در اینصورت او گزینه مناسبی برای درمان ارتودنسی کودک شما نیست.
در نظر داشته باشید اگر می‌خواهید بهترین نتیجه را از درمان ارتودنسی کودک خود بگیرید، ناهنجاری کودک شما باید توسط یک ارتودنتیست با تجربه رفع گردد.

متخصص ارتودنسی کودکان کیست؟

متخصص ارتودنسی کودکان فردی است که برای اصلاح انواع ناهنجاری‌های فکی و نامرتبی‌های دندانی کودکان یا بزرگسالان آموزش دیده است.
در نظام آموزشی هیچ رشته تخصصی دندانپزشکی نیست که صرفاً یک متخصص ارتودنسی کودکان تربیت کند و این واژه و تخصص به فردی گفته می‌شود که در کنار تمامی تحصیلات و دانش آکادمیک، سابقه انجام ده‌ها یا حتی صدها نمونه درمان موفق ارتودنسی برای کودک داشته باشد.

معاینه توسط متخصص ارتودنسی کودکان، دکتر داودیان

در صورتی که احساس می‌کنید کودک شما با توجه به علائمی که بالاتر ذکر شد، به ارتودنسی نیاز دارد، برای مشاوره با یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی می‌توانید از طریق روش‌های زیر اقدام کنید.

---

سوالات متداول ارتودنسی کودکان

1. در صورت زود افتادن دندان‌های شیری آیا اقدام خاصی برای ارتودنسی لازم است؟

در صورتی که دندان‌های شیری زودتر از موعد مقرر افتاده و یا کشیده شده باشد، برای جلوگیری از از بین رفتن فضای دندان‌های دائمی عموما به فضا نگهدارنده (space maintainer) یا فضا باز کن (space regainer) استفاده می‌شود.

2. آیا برای کشیدن دندان‌های شیری باید با متخصص ارتودنسی مشورت کرد؟

هر زمانی که نیاز به کشیدن دندان شیری از سوی دندانپزشک احساس شود، باید با متخصص ارتودنسی مشورت کرد. زیرا عموما دندانپزشکان عمومی و حتی متخصصین دندانپزشک کودکان دانش کافی ارتودنسی ندارند.

3. عادت مکیدن انگشت تا چه سنی طبیعی است و از چه سنی به بعد نیاز به مداخله درمانی دارد؟

تا سن حدود 4 سالگی، مکیدن انگشت طبیعی بوده و یا حداقل نیازی به مداخله درمانی ندارد؛ بعد از 4 سالگی به دلیل اینکه ممکن است عوارض و ناهنجاری‌‌های دهانی و دندانی پایدار ایجاد کند، لازم است برای توقف این عادت و هم در مواردی برای درمان عوارض ایجاد شده با روش ارتودنسی اقدام شود.

4. مکیدن انگشت می‌تواند سبب ایجاد چه ناهنجاری‌هایی شود؟

مکیدن انگشت در کودکی می‌تواند سبب ایجاد ناهنجاری‌های زیر شود: اپن بایت، کراس بایت خلفی، افزایش ارتفاع صورت، بیرون زدگی دندان‌های جلویی بالا، تو رفتگی دندان‌های جلویی پایین، افزایش اورجت (اوربایت)

5. آیا پستانک ارتودنسی واقعا تاثیر پیشگیرانه دارد؟

خیر طبق نظر متخصصین ارتودنسی پستانک ارتودنسی تنها جنبه تبلیغاتی داشته و به طور واقعی موثر نبوده و تفاوتی با پستانک معمولی ندارد!

---

---