انحراف فک چیست؟ درمان انحراف فک با ارتودنسی و بدون جراحی

متخصص ارتودنسی

دکتر مسعود داودیان

انحراف فک یک مشکل اساسی در بین افراد است که می‌تواند در فک بالا یا پایین رخ دهد و از علائم آن می‌توان به عدم تقارن فک‌ها اشاره کرد که باعث می‌شود فرد دندان‌های بالا و پایین را در موقعیت نا مناسب قرار داده و در طول گذشت سال ها برای او مشکلات متعددی ایجاد شود. این عارضه بیشتر در فک پایین مشاهده می شود. انحراف در فک پایین یک اختلال ساختاری است که در آن فک به یک طرف حرکت می کند و باعث مشکلات اساسی مانند موارد زیر می شود:

• اختلال و مشکل در جوییدن غذا
• تنگی نفس و سخت تر شدن نفس کشیدن بیمار
• اختلال در تکلم و تلفظ کلمات
• پوسیدگی و خراب شدن زودهنگام دندان ها
• و…

به بیانی دیگر یکی از ناهنجاری های اسکلتی، انحراف فک می باشد. در حالت طبیعی باید وسط چانه در امتداد خط میانی صورت باشد ولی در این ناهنجاری فک پایین و چانه به یک سمت تمایل دارند. که از این افراد قصد ارتودنسی یک فک را دارند.

علت انحراف فک

بگذارید در ابتدا به شما عرض کینم که عملکرد صحیح فک مستلزم هماهنگی میان بافت های تشکیل دهنده آن مانند: تاندون ها، استخوان ها و ماهیچه ها است. و اگر یکی از آن ها نا هماهنگی با دیگر اعضا داشته باشد یا آسیب ببیند، ممکن است فک از محل طبیعی و زاویه اصولی خود خارج شود و با مشکل کار کند. در ادامه با ما همراه باشید تا برای شما برخی از عوامل تاثیر گذار در به وجود آمدن این مشکل آشنا کنیم.

ضربه به فک در دوران کودکی

در بعضی از موارد ممکن است مفصل اصلی فک دچار ایراد شود و با گذشت زمان فضا را برای استخوان های فک تنگ کند و با رشد آن ها مجبور شوند به یک سمت دیگری کج شده و انحراف فک را به وجود آورند.
همچنین ممکن است در اثر اتفاقات مختلف فک ضربه ببیند و دچار آسیب دیدگی شود. مانند تصادف کردن یا افتادن با صورت بر روی زمین صفت. که ممکن است خانواده ها بعد از این اتفاق بخواهند عمل ارتودنسی فک پایین را برای کودکان خود در نظر بگیرند که بهتر است در اولین فرصت با متخصص ارتودنسی خود صحبت کنید. چنانچه کودکی دچار ترومای فک شود در غالب موارد مشکل خاصی رخ نمی دهد ولی گاهی به دلیل بروز اسکار در کندیل یک طرف، رشد فک پایین ناقرینه شده و این امر به تدیرج سبب انحراف  خواهد شد.

همی مندیبولار هیپرتروفی

در این بیماری بالاخص در خانم ها فک پایین به دلایلی ناشناخته و ظاهرا هورمونی در اواخر دوران نوجوانی رشدی ناقرینه و تأخیری را از سر می گیرد. هر چند در موارد زیادی این بیماری خود محدود شونده است ولی طی مدت رشد فعال موجب انحراف پیش رونده فک پایین خواهد شد.

وجود مشکلاتی مانند اوربایت

یکی دیگر از مواردی که بر انحراقی فک تاثیر منفی دارد، ناهماهنگ بودن دندان ها و وجود مشکلات متنوعی مانند اوربایت میباشد. این چنین مواقعی اگر دندان های بیمار دچار مشکلات کجی و نامرتبی باشند با گذشت زمان تاثیر منفی در فک خواهند داشت و باعث میشوند که از حالت و زاویه اصولی خارج شود.

وراثت

در بسیاری از موارد هم دیده شده است کودک از همان ابتدای تولد خود با مشکل انحراف فک درگیر بوده و از همان ابتدا به طور ژنیتیکی این طوری بوده است که با مراجعه به متخصص جراحی فک و صورت مشکل بر طرف خواهد شد.

شیفت فانکشنال فک

در این وضعیت به دلیل تداخل دندانها حین بستن دهان، کودک به ناچار فک پایین را به یک سمت منحرف می کند. چنانچه این ناهنجاری زود تشخیص داده شود به خوبی قابل درمان است ولی در صورت عدم درمان به موقع، انحراف فانکشنال فک به یک انحراف فکی پایدار تبدیل می گردد.

درمان انحراف فک

با توجه به اینکه روش های مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد ولی 2 مورد اصلی در نوع روش درمانی تاثیر گذاری ویژه ای دارند که آن ها عبارت اند از:

1. زمان تشخیص انحراف فک
2. زمان اقدام به معالجه و درمان انحراف فک

قابل ذکر است که مواقعی که این مشکل در سنین کودکی تشخیص داده شود به راحتی با مراجعه به متخصص ارتودنسی و انجام عمل درمانی ارتودنسی قابل رفع خواهد بود. ولی اگر بعد از سن بلوغ و سفت تر شدن استخوان و مفاصل فک علاوه بر همراه ارتودنسی باید جراحی فک نیز انجام شود تا فرد به حالت و چهره ایده آل خود دست یابد.

درمان این ناهنجاری بستگی به اتیولوژی، سن بیمار و شدت آن دارد. به عنوان مثال در مواردی که کودک دچار ضربه فک می گردد باید حتما او را تحت نظر یک ارتودنتیست قرار دهید تا در صورت مشاهده هر گونه علائمی از انحراف  تحت درمان با دستگاه فانکشنال معینی قرار گیرد.

در مورد همی مندیبولار هیپرتروفی تا زمانی که رشد ناقرینه فک ادامه دارد امکان مداخله درمانی وجود ندارد. از اینرو گاهی متخصص ارتودنسی و جراح فک تصمیم به قطع کندیل سمتی که رشد فعالتری دارد می گیرند و البته با توقف رشد ناقرینه فک پایین اقدام به درمان تبعات دندانی فکی بجا مانده با ارتودنسی و جراحی فک خواهند نمود.
در مواردی که وراثت عامل انحراف فک باشد بهتر است در سنین پایین با مراجعه به ارتودنتیست او را تحت درمان ارتوپدیک فک قرار دهید ولی اگر سن رشد خاتمه یافته است بسته به شدت ناهنجاری فکی زمینه ای از ارتودنسی کاموفلاژ و یا ارتودنسی همراه جراحی کمک گرفته خواهد شد.
یکی از مهمترین درمان های اورژانسی در ارتودنسی رفع تداخلات دندانی است که موجب انحراف فک پایین به یک طرف در سنین پایین می گردد. در صورت مشاهده چنین مشکلی در دندانهای کودک خود باید در اسرع وقت او را نزد یک ارتودنتیست ویزیت کنید. معمولا این مشکل به خوبی در مراحل اولیه قابل درمان است ولی اگر درمان بهنگام صورت نگیرد امکان دارد انحراف فانکشنال فک به یک انحراف فکی پایدار بدل شده و دیگر جز با جراحی فک همراه ارتودنسی قابل درمان نباشد.

درمان انحراف فک با ارتودنسی

ارتودنسی که یکی از بهترین روش های درمانی مشکلات ناهنجاری دندانی و فکی است میتواند به راحتی با استفاده دستگاه هایی که در اختیار ارتودنتیست قرار میدهد دندان ها را به ردیف خود بکشد و زاویه فک را درست کند.

درمان انحراف فک با جراحی

در این روش بیشتر در زمانی استفاده میشود که مشکل انحرافی به حدی شدید باشد که با درمان ارتودنسی به تنهایی قابل درمان نباشد. شما از میخواهید از این اطلاع داشته باشید که آیا انحراف فک شما تنها با ارتودنسی قابل درمان است یا در کنار آن باید جراحی نیز کرد یا نه  به راحتی میتوانید عکس های رادرولوژی خود را به واتساپ دکتر داودیان بفرستید تا مشکل بررسی شود و پاسخ نهایی به شما داده شود.

هزینه عمل انحراف فک

هزینه درمان انحراف فک با توجه به شدت مشکل بیمار و نوع درمان مورد نیاز تعیین می شود. گاهی اوقات مشکلات فک تنها با صاف کردن دندان ها قابل حل است، اما در برخی موارد در کنار صاف کردن دندان ها باید از جراحی فک نیز استفاده کرد. در این مورد هزینه ها به طور جداگانه محاسبه می شود و به مواردی مانند:

• شدت مشکل بیمار
• جراحی فک بالا
• جراحی فک پایین
• یا جراحی هر دو فک به طور همزمان
• و …

بستگی دارد. به عنوان مثال اگر بیمار نیاز به جراحی هر دو فک داشته باشد، هزینه جراحی دو برابر می شود. اگر رفع مشکلات فک علاوه بر جراحی نیاز به ارتودنسی فک بالا یا پایین داشته باشد، هزینه ارتودنسی فک بالا و پایین در قیمت نهایی تاثیر گذاشته و تعرفه درمان افزایش می یابد. برای اطلاع از قیمت دقیق درمان این عارضه می توانید با کلنیک ارتودنسی دکتر داودیان تماس بگیرید تا با انجام آزمایشات و معاینات مورد نیاز دکتر متخصص ارتودنسی دکتر داودیان نوع درمان مناسب و هزینه آن را تعیین کنید.

نتیجه گیری

یکی از مهمترین درمان های اورژانسی در ارتودنسی رفع تداخلات دندانی است که موجب انحراف فک پایین به یک طرف در سنین پایین می گردد. در صورت مشاهده چنین مشکلی در دندانهای کودک خود باید در اسرع وقت او را نزد یک ارتودنتیست ویزیت کنید. معمولا این مشکل به خوبی در مراحل اولیه قابل درمان است ولی اگر درمان بهنگام صورت نگیرد امکان دارد انحراف فانکشنال فک به یک انحراف فکی پایدار بدل شده و دیگر جز با جراحی فک همراه ارتودنسی قابل درمان نباشد.