قالب گیری ارتودنسی چگونه انجام می شود؟

متخصص ارتودنسی

دکتر مسعود داودیان

قالب گیری ارتودنسی یکی از مراحل ابتدایی شروع درمان ارتودنسی می باشد که لازم است پیش از سیم‌کشی دندان‌ها و جایگذاری بریس انجام شود. در این مرحله اکثر بیماران جوان و نوجوان که تاکنون تجربه قالب گیری نداشته اند، درباره این عمل ساده دچار استرس و نگرانی می شوند. بنابراین پیش از شروع کار، والدین باید به فرزندشان توضیح بدهند که گرفتن قالب فرایندی بسیار ساده است و دلیلی برای نگرانی نمی باشد . متخصصان ارتودنسی به طور معمول یک قالب قبل از ساخت بریس و یک قالب نیز پس از برداشتن بریس به منظور ساخت پلاک نگهدارنده، می گیرند. در این مقاله قصد داریم به شما توضیح دهیم که قالب گیری ارتودنسی چگونه است؟ و مراحل انجام این کار و نکاتی که باید پیش از قالب گیری ارتودنسی رعایت شوند، شامل چه مواردی می باشند؟

قالب گیری دندان برای ارتودنسی

مراقبت از سلامت دندان ها از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. اما گاهی اوقات، آسیب های فیزیکی و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث می شود که دندان دچار آسیب جدی شده و از بین برود. برای جایگزین کردن دندان از دست رفته یا نجات آن حتی در شرایط سخت (عصب کشی) از روش هایی مانند بریج، روکش دندان و ایمپلنت استفاده می گردد. در این موارد، جهت اطمینان از تطابق روکش دندان، بریج و دیگر روش های جایگزینی دندان با وضعیت دندان ها و فک، از دندان بیمار قالب گیری می شود. قالب گیری دندان موجب ایجاد مدل دقیقی از دهان و دندان شما می شود و دندان ساخته شده دقیقا مشابه مدل طبیعی آن ساخته خواهد شد. همچنین انجام عمل قالب گیری به صورت صحیح باعث می شود که دندان ساخته شده هیچ گونه ناراحتی و آزاری را به بافت   حساس دهان در داخل گونه و لثه نرسانده و از فرسایش سایر دندان ها نیز جلوگیری نماید.

در عین حال قالب گیری دندان ها یکی از مراحل مقدماتی انجام ارتودنسی ( جهت ساخت ابزار های ارتودنسی) می باشد که در کلینیک های دندانپزشکی و توسط یک متخصص ارتودنسی انجام می گیرد.

پس از موافقت بیمار با شروع درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی یک معاینه کلی از دهان و دندان بیمار انجام داده و ضمن دادن مشاوره های مورد نیاز به وی ، از تمامی دندان های بیمار رادیوگرافی تهیه میکند. در ادامه نیز برای آغاز درمان ارتودنسی شروع به قالب گیری ارتودنسی می کند، تا وضعیت دندان ها پیش از شروع درمان ثبت گردد. این مرحله بسیار سریع و آسان انجام شده و جای نگرانی وجود ندارد.

قالب گیری بعد از ارتودنسی

پس از انجام مرحله قالب‌ گیری ارتودنسی دندان ها، قرار دادن براکت ارتودنسی روی دندان‌ها و در نهایت پایان پروسه درمانی ارتودنسی، باید از قالب دندان( قالب متحرک ارتودنسی یا ثابت) بعد از ارتودنسی استفاده کنید. اگر خواهان داشتن لبخندی زیبا و دندان هایی صاف و یکدست هستید، باید بدانید که استفاده از قالب دندان بعد از ارتودنسی، از جمله مراحلی است که از اهمیت بالایی برخوردار بوده و در صورت عدم استفاده از قالب دندان بعد از ارتودنسی، ممکن است دندان‌ها به جای قبلی خود بازگشته و زمان و هزینه صرف شده به طول کامل از دست برود.

با وجود اینکه استفاده از پلاک ثابت بعد از ارتودنسی می تواند آزاردهنده باشد، اما باید بدانید که تثبیت نتایج درمان و افزایش درصد موفقیت ارتودنسی در گرو استفاده از این قالب ها است.

مدت زمان استفاده از قالب دندان بسته به نظر متخصص بوده و به طور کلی 3 تا 6 ماه می باشد. در این بازه لازم است حداقل 22 ساعت در روز از پلاک و قالب متحرک ارتودنسی استفاده شود.

ارتودنسی بدون قالب گیری

امروزه پیشرفت علم و تکنولوژی موجب شده است تا به جای استفاده از آلژینات یا مواد شن مانند از دوربین و پرینتر سه بعدی برای این کار استفاده شود. در این روش از بیمار خواسته می شود تا قسمت مخصوصی از دوربین را با دندان های خود گاز بگیرد و پس از آن دوربین شروع به اسکن و ضبط تصاویر دندان ها، کام و لب ها  می کند. پس از تایید این تصاویر توسط کامپیوتر مخصوص بخش قالب گیری، پرینتر سه بعدی اطلاعات را دریافت کرده و شروع به تهیه قالب اولیه می کند.

در ادامه قالب ساخته شده را با تصاویر اسکن شده تطبیق داده و در صورت تایید، از آن برای ساخت تجهیزات ارتودنسی استفاده می گردد.

نحوه قالب گیری دندان برای ارتودنسی

برای انجام قالب گیری ارتودنسی، متخصص دندانپزشکی از تری( قالب مخصوص) اندازه دهان بیمار و آلژینات استفاده می کند. آلژینات پودری می باشد که با آب آن را مخلوط می کنند که حالت خمیری به خود بگیرد. در ابتدا آلژینات را روی تری ریخته و آن را داخل دهان بیمار قرار می دهند. این همان لحظه ای است که موجب نگرانی بسیاری از بیماران می شود.

در قالب گیری ارتودنسی، ابتدا از فک بالا و سپس از فک پایین قالب گیری می شود. برخی پزشکان برای بهتر کردن پروسه قالب گیری ارتودنسی، مزه‌های مختلفی به آلژینات اضافه می‌کنند، چرا که این ماده طعم بدی را در دهان برجای می گذارد. در ادامه، پس از اینکه آلژینات شکل دندان ها را به خود گرفت، تری را از دهان بیمار خارج می کنند.

مرحله بعد از قالب گیری ارتودنسی

به شما توصیه می کنیم برای حفظ آرامش هنگام قالب گیری ارتودنسی، به مدت یک دقیقه حواس خود را بر روی موضوع دیگری متمرکز نمایید. بعد از انجام این قالب گیری، گچ یا خمیر مخصوص درون این قالب می ریزند و قالبی که به آن کست می گویند، برای آزمایشگاه فرستاده می شود تا ابزار های مورد نیاز ساخته شود.

بایدها و نبایدهای قالب گیری ارتودنسی

این باید ها و نباید ها عبارتند از:

• در صورت داشتن احساس رفلکس شدید، موضوع را سریعا با متخصص ارتودنسی در میان بگذارید.
• آب دهان را مرتب قورت ندهید. هیچ اشکالی ندارد که بزاق روی دستمال بریزد. دلیل این توصیه این است که بلعیدن بزاق حالت تهوع ایجاد می‌کند.
• از بینی و نه از راه دهان نفس بکشید.
•  آرامش خود را حفظ کرده و عصبی نشوید. این مرحله از ارتودنسی بسیار ساده است ، بنابراین اگر می‌خواهید به لبخندی رویایی دست‌ یابید انجام این مرحله ضروری است.
• سعی نکنید تری را از دهان خارج کنید. این کار دردسر و کثیفی زیادی را ایجاد می‌کند. اگر تری زود بیرون آورده شود، قالب خراب می‌شود و قالب‌گیری باید دوباره انجام شود.