انجام ارتودنسی کودکان می‌تواند از بسیاری ناهنجاریهای پیچیده دندانی و فکی در آینده جلوگیری کند.
نقل قول دکتر داودیان متخصص ارتودنسی درباره ارتودنسی کودکان
ارتودنسی سبب رفع ناهنجاری و نامرتبی دندان‌ها می‌شود. حال ارتودنسی در دوران کودکی در حالیکه هنوز رشد فک و صورت به طور کامل انجام نشده است، بسیار موثرتر خواهد بود. ارتودنسی کودکان، اولین واژه‌ای است که به محض اینکه یک نامرتبی دندانی و ناهنجاری فکی در کودک دیده می‌شود، توسط پدر یا مادرش جستجو می‌شود.
انجام ارتودنسی کودکان سبب می‌شود که مشکلات دهان و دندان نسبت به بزرگسالی بسیار بهتر و سریع‌تر درمان شود. بسیاری از کودکان به دلایل مختلفی همانند مسائل ژنتیکی و یا عادات غلطی مانند مکیدن انگشت و مواردی از این دست ممکن است با مشکلات فکی و یا نامرتبی دندان‌ها روبه‌رو شوند که در صورت نیاز و تشخیص متخصص ارتودنسی بهتر است هرچه سریع‌تر درمان ارتودنسی خود را آغاز کنند.
ارتودنسی پیشگیری به کلیه تمهیدات درمانی انجام شده در دوران کودکی و بعضا نوجوانی گفته می‌شود که به نوعی از شکل‌گیری ناهنجاریهای دندانی و فکی جلوگیری می‌کند و یا حداقل تا حدی شدت آن‌ها را کاهش می‌دهد که درمان‌های بعدی بسیار آسان‌تر انجام خواهد شد.
به عنوان نمونه در صورتی که برای کودکی در سن حدود 8 سالگی به دلیل عقب بودن فک بالا از فیس ماسک ارتودنسی استفاده شود، ارتودنسی پیشگیری محسوب می‌شود زیرا از تکامل یک ناهنجاری فکی شدید جلوگیری می‌کند.
زمانی که فک‌ها و دندان‌های کودک در جای صحیح خود قرار گرفته باشند، علاوه بر ارتقاء سلامت دهان و دندان کودک، لبخند و چهره‌ای زیباتر را برای او به ارمغان می‌آورند. در صورتی که دوره‌ی درمان ارتودنسی در سنین پایین‌تر زیر نظر متخصص ارتودنسی شروع شود، سبب خواهد شد تا در سنین بالاتر از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری شود و هم چنین درمان در سنین نوجوانی در زمان کوتاه‌تر و آسان‌تر امکان بپذیرد.
علاوه بر تمام موارد درمانی، ارتودنسی کودکان باعث ایجاد اعتماد به نفس بیشتر کودک می‌شود. ارتودنسی سبب می شود تا مشکلات و بیماری‌های دیگری که به سبب ناهنجاریهای دهان و دندان در فرد ایجاد شده است بهبود یافته و یا به طور کامل رفع گردد.
انجام درمان‌های ارتودنسی به کودک شما این توانایی را می‌دهد که هر عملی را که در انجام آن دهان و دندان دخیل هستند را صحیح‌تر و بهتر انجام دهد. کودک بعد از انجام درمان ارتودنسی می‌تواند بهتر بجود و عمل بلع برای او راحت‌ترخواهد بود. در نتیجه آن گوارش بهتری خواهد داشت و رشد و تکامل برای او در زمان مناسب اتفاق خواهد افتاد.
علاوه بر این، زمانیکه موقیعت دندان‌ها تصحیح شوند و عملکرد طبیعی به آن‌ها بازگردانده شود، زیباتر به نظر خواهند رسید. یک لبخند زیبا به عنوان یکی از اهداف اصلی درمان ارتودنسی کودکان در نظر گرفته می‌شود که اثرات مثبت جسمانی و روانی زیادی خواهد داشت.
افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس، چه در سنین کودکی و چه در سنین بزرگسالی به عنوان میوه درخت ارتودنسی به حساب می‌آید و این موضوع در مطالعات زیادی اثبات شده است. بر اساس یافته‌هایی که از یک تحقیق و مطالعه با موضوع ارتباط میان افزایش اعتماد به نفس و انجام درمان‌های ارتودنسی که در مجله معتبر pubmed چاپ شد، ارتودنسی با اصلاح موقیعت و بدشکلی دندان‌ها و فک‌های بیمار، تاثیر چشمگیری در افزایش اعتماد به نفس و رضایت از زندگی بیماران داشته است.
ضمنا باید در نظر داشت که دندان‌هایی که در موقعیت صحیح خود قرار می‌گیرند، کمتر دچار پوسیدگی و جرم‌گرفتگی می‌شوند و بیماری‌های لثه برای فردی که دندان‌های مرتب و منظمی دارد کمتر بروز می‌کند.
انجام ارتودنسی در کودکی یکی از عوامل کیفیت بهتر درمان و کاهش نیاز به انجام ارتودنسی مجدد در برخی از ناهنجاریهای دندانی و فکی می‌باشد.
ارتباط بین ارتودنسی کودکان و انجام ارتودنسی مجدد
جلو بودن شدید فک پایین، شیفت فانکشنال فک پایین، مشکل رویشی دندان، کراس بایت دندانی و عقب بودن فک پایین از جمله ناهنجاری‌هایی هستند که اگر در کودکی با ارتودنسی درمان شود، نتیجه بهتر و احتمال برگشت نتیجه و نیاز به ارتودنسی مجدد کمتر خواهد بود.
فواید درمان‌های ارتودنسی برای کودک بی‌شمار است و درصد قابل توجهی از این فواید برای دیگران قابل رویت نیست و از دید دیگران پنهان است. درست است که یک لبخند زیبا به عنوان بزرگترین دستاورد درمان‌های ارتودنسی مطرح می‌شود، ولی باید در نظر داشت که وقتی دندان‌ها و فک‌های کودک در موقعیت صحیح خود قرار بگیرند و لبخندی زیبا برای کودک به ارمغان بیاورند، توانایی جویدن و تکلم کودک نیز بهبود می‌یابد و به دنبال آن سلامت کلی او تضمین می‌شود.
لبخند زیبایی که در پایان درمان‌های ارتودنسی روی صورت کودک خود شاهد هستیم، در نتیجه دست یایی به مجموعه‌ای از اهداف درمان ارتودنسی است که پیشتر ذکر شد.
از نظر متخصصان ارتودنسی بهترین سن معاینه ارتودنسی کودکان 7 سالگی است. دقت داشته باشید که الزاما مراجعه و معاینه در این سنین به معنای شروع درمان کلیه ناهنجاریهای دهانی و دندانی کودکان نیست! نوع ناهنجاری فکی و نامرتبی دندانی کودک، سن، جنسیت و روند تکامل دندان‌ها مشخص می‌کنند که زمان درمان برای هر کودک چه سنی است.
بعد از معاینه اولیه ارتودنسی، طرح درمانی متناسب با شرایط بیمار در نظر گرفته می‌شود. بعضی از کودکان ممکن است فقط نیاز به اعمال نیروی ابزارهای ارتودنسی برای تغییر مکان و جایگاه دندان‌ها داشته باشند، این در حالیست که برخی دیگر ممکن است نیاز به اصلاح موقعیت فک داشته باشند.
در سن 7 سالگی دهان کودک با ترکیبی از دندان‌های شیری و دائمی پوشیده شده است. بررسی و معاینه در این سن با توجه به رشد و تکامل کودک اطلاعات ارزشمندی را به ارتودنتیست می‌دهد. اگر ناهنجاری در دهان کودک شکل گرفته باشد یا درحال ایجاد شدن باشد، دندانپزشک شما بهترین طرح درمان ارتودنسی را برای شما ارائه خواهد کرد. این طرح درمان شامل بررسی بهترین سن شروع درمان ارتودنسی، بهترین روش درمان ارتودنسی متناسب با ناهنجاری کودک شما و مدت زمان تقریبی حصول نتایج ارتودنسی خواهد بود.
در نظر داشته باشید که تفاوت زیادی بین زمان بررسی و معاینه ارتودنسی با زمان مناسب شروع درمان ارتودنسی وجود دارد و فقط درمان‌های محدودی هستند که نیاز است در سن 7 سالگی شروع شوند و برای باقی موارد ممکن است پزشک شما بعد از تشکیل پرونده و بررسی شرایط دندان‌های کودک، روند رشد و تکاملش را زیر نظر داشته باشد تا در صورت لزوم در زمان مناسب درمان را شروع کند؛ در واقع می‌توان گفت برای درمان هر نوع مشکل دهانی و دندانی سن بخصوصی مد نظر قرار می‌گیرد و همه این موارد به تشخیص متخصص ارتودنسی انجام می‌شود.
در صورت وجود نامرتبی دندانی عموما متخصص ارتودنسی درمان آن را به سنین حدود 12 تا 14 سالگی موکول می‌کند ولی معدود مواردی هم وجود دارند که لازم است نامرتبی دندانی را در همان سنین 7 تا 9 سالگی درمان کرد. در نتیجه با مراجعه و معاینه اولیه دندان‌ها در سن 7 سالگی توسط متخصص ارتودنسی کودکان، می‌توان از روند درمانی و فازهای بعدی درمان ناهنجاریهای دهانی و دندانی کودکان مطلع شد. بررسی عادت‌های مخرب مانند مکیدن انگشت شصت و بلع غیر عادی نیز مواردی است که توسط پزشک ارتودنتیست بررسی می‌شود. پزشک از کنار این عادات به راحتی نمی‌گذرد زیرا ممکن است باعث تغییر شکل استخوان فک شوند.
بررسی شرایط دهانی و ناهنجاریهای دندانی کودک تا قبل از 7 سالگی ضروری است. می‌توانید از طریق فرم دریافت نوبت زیر یک نوبت معاینه با دکتر مسعود داودیان، متخصص ارتودنسی رزرو نمایید.
دریافت نوبت معاینه ارتودنسی کودکان
اگر سن کودک شما از 7 سالگی گذشته و تا کنون توسط یک ارتودنتیست معاینه نشده است، هنوز هم فرصت دارید. سن شروع درمان ارتودنسی بعد از تشخیص اولیه و زیر نظر گرفتن روند رشد و تکامل کودک از حدود 9 تا 16 سالگی است و این سن زمانی است که یک پزشک تشخیص می‌دهد که مداخلات درمانی را برای کودک شروع کند.
به تعویق انداختن معاینه ارتودنسی کودک به بعد از ریزش کامل دندان‌های شیری و جایگزینی آن‌ها با دندان‌ها دائمی که نشان از تکامل رشد کودک دارد، می‌تواند درمان برخی از این ناهنجاری‌ها را سخت‌تر کند. اصلاح موقعیت فک‌ها بعد از سنین رشد تقریبا در اکثر موارد نیاز به جراحی‌های سنگین فک دارد.
همانطور که قبل‌تر گفته شد، با توجه به مشکلات و ناهنجاریهای دهانی کودک ممکن است که درمان ارتودنسی در یک دوره و یا در چند دوره و در سنین مختلف انجام شود. بنابراین تعیین مدت زمان دقیق دوره ارتودنسی کودکان کاملا بستگی به وضعیت و شرایط بیمار دارد.
با این وجود اگر بخواهیم یک مدت زمان حدودی برای درمان هر یک از ناهنجاری‌ها عنوان کنیم، می‌توان گفت در شرایطی که تنها هدف ارتودنسی برطرف کردن ناهنجاریهای فکی باشد و از فضانگهدارنده و یا وسیع کننده کام استفاده شود تقریبا می‌توان مدت زمان 4 الی 8 ماه را در نظر گرفت. در صورتی که وارد فاز مرتب کردن نامرتبی دندان‌ها شویم می‌توان مدت زمانی در حدود 6 ماه تا یک سال را در نظر گرفت.
طبیعتا کودکان در سنینی هستند که آگاهی نسبت به مشکلات خود و دغدغه رفع آن را ندارند بنابراین این وظیفه والدین است که با مشاهده نشانه‌های زیر پی به وجود ناهنجاریهای دهانی و دندانی کودک خود ببرند و به متخصص ارتودنسی اطفال مراجعه کنند. از جمله ناهنجاری‌هایی که والدین با مشاهده آن‌ها باید به متخصصی ارتودنسی مراجعه کنند عبارتند از:
بهترین زمان اصلاح هدایت رشد فک برای درمان این مشکل، یک سال قبل از سن بلوغ بیمار می باشد. به طور میانگین این زمان در دختر خانم ها بین ۱۰ تا ۱۱ و در آقا پسرها بین ۱۱ تا ۱۲ سالگی است. برای درمان این ناهنجاری از هدگیر و یا دستگاه فانکشنال کمک گرفته می‌شود.
بهترین سن درمان این ناهنجاری قبل از استخوانی شدن درز میانی فک بالا (قبل از ۱۳ سالگی) است. این عارضه در بیمارانی که تنفس دهانی دارند بیشتر به چشم می خورد. درمان آن تعریض فک بالا توسط دستگاههای مخصوصی است به گونه ای که کام از ناحیه درز کامی به خوبی باز شده و تنگی فک بالا برطرف می‌گردد.
بهترین سن درمان این ناهنجاری زیر ۸ سال و با تکمیل رویش دندان‌های ثنایای بالا می باشد. البته تا زیر سن ۱۳ سال هم گفته می‌شود امکان مداخله اصلاح رشد در این زمینه وجود دارد. به طور معمول برای درمان این ناهنجاری از فیس ماسک استفاده می‌شود.
این ناهنجاری می‌تواند ناشی از مشکل ژنتیکی و یا محیطی (مکیدن انگشت، تنفس دهانی و …) باشد. در دوران کودکی به دلیل رشد سریع فک می‌توان به کمک پلاک‌های متحرک خاصی اقدام به کنترل رویش دندان‌های عقبی و تسهیل رویش دندان‌های جلویی به منظور بستن فاصله عمودی بین دندان‌ها نمود.
یکی از شایعترین دلایل محیطی نامرتب درآمدن دندان‌های دائمی، کشیدن یا افتادن زودهنگام دندان‌های شیری است، زیرا دندان‌های شیری فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی را نگه می‌دارند. بهترین درمان در این موارد استفاده پیشگیرانه از فضا نگهدار ارتودنسی می‌باشد.
گاهاً پیش می‌آید که برخی ناهنجاریهای وراثتی با برخی فاکتورها و عوامل محیطی تشدید شوند که در اینصورت نیاز کودک به درمان‌های ارتودنسی ضروری‌تر و درمان سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود.
ارتودنسی در دوران کودکی می‌تواند با توجه به شرایط بیمار و وضعیت دهانی و دندانی کودک به روش‌های مختلفی اجرا شود. به این ترتیب در صورتی که شرایط دندانی کودک اجازه دهد، می‌توان از هر یک از روش‌های ارتودنسی نیمه ثابت و یا متحرک استفاده نمود. در واقع از آنجا که در دوران کودکی بیشتر دندان‌ها شیری هستند باید به سراغ ارتودنسی متحرک رفت ولی به محض اینکه دندان‌های شیری افتاده و دندان‌های دائمی بیشتری رویش پیدا کنند، می‌توان به سراغ ارتودنسی ثابت و نیمه ثابت رفت. در صورتی که تمایل دارید درباره ارتودنسی ثابت و نتیجه درمان با این روش بیشتر بدانید، محتوای ارتودنسی ثابت را مطالعه کنید.
ارتودنسی کودکان با توجه به نوع ناهنجاری دهانی بیمار، توسط ارتودنسی متحرک یا نیمه‌ثابت انجام می‌شود.
نقل قول دکتر داودیان درباره نوع ارتودنسی کودکان
متاسفانه گذر زمان یا حتی بلوغ جسمی/جنسی نمی‌توانند نظم و ترتیب طبیعی و برهم خورده‌ی دندان‌های کودک را به او بازگرداند. فضاهای خالی بین دندان‌ها یا دندان‌های اضافه بعد از افتادن دندان‌های شیری باز هم وجود خواهند داشت و ضمناً ممکن است تشدید هم شوند. ناهنجاری‌ها و نامرتبیهای دندانی اگر در سنین مناسب درمان نشوند، همانطور که گفتیم ممکن است تشدید شوند و فرآیند درمان را سخت‌تر، پیچیده‌تر، طولانی‌تر و پرهزینه‌تر کنند.
این نامرتبی‌ها اگر در سنین مناسب درمان و اصلاح نشوند می‌توانند سبب مشکلات زیر شوند:
فکر می‌کنیم تا همین‌جا نسبت به اهمیت انجام درمان ارتودنسی برای کودک خود پی برده‌اید. برای دریافت نوبت معاینه ارتودنسی کودکان خود می‌توانید از راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید.
تا سن حدود 4 سالگی، مکیدن انگشت طبیعی بوده و یا حداقل نیازی به مداخله درمانی ندارد؛ بعد از 4 سالگی به دلیل اینکه ممکن است عوارض و ناهنجاریهای دهانی و دندانی پایدار ایجاد کند، لازم است برای توقف این عادت و هم در مواردی برای درمان عوارض ایجاد شده با روش ارتودنسی اقدام شود.
مهمترین مراقبت‌ها در طول دوره درمان ارتودنسی کودکان شامل سه بخش مراقبت‌های تغذیه‌ای، مراقبت‌های بهداشتی، مراقبت‌های دستگاه‌ها می‌شود. در ادامه دستورالعمل‌های هر یک از این بخش‌ها اعلام شده است.
متخصصین ارتودنسی به منظور برطرف کردن ناهنجاریهای دندانی کودک آموزش دیده‌اند، این در حالی است که بعضی از دندانپزشکان عمومی و گاهاً برخی از متخصصین دندانپزشکی کودکان، پیشنهاد شروع درمان ارتودنسی کودکان را به والدین می‌دهند. دندانپزشکان متخصص ارتودنسی باید بعد از اتمام دوره عمومی دندانپزشکی یک دوره تخصصی 2 تا 3 ساله را برای این تخصص بگذراند تا پس از موفیقت در آزمون‌ها، به عنوان یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی شناخته شود.
در این دوره تخصصی، دندانپزشکان با انواع ناهنجاریهای فکی و نامرتبیهای دندانی و روش‌های درمان آن‌ها به شکل عمیقی آشنا خواهند شد. یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی، فعالیت‌های حرفه‌ای خود را به اصلاح نامرتبیهای دندانی محدود کرده و بر همین موضوع متمرکز است.
با توجه به تحصیلات آکادمیک و نگاه تخصصی به انواع ناهنجاریهای دهانی-دندانی، متخصصین ارتودنسی بهترین انتخاب برای اصلاح ناهنجاری‌ها و نامرتبیهای دندان کودک شما هستند.
بهتر است بدانید که متخصص ارتودنسی کودکان شاخه‌ای جداگانه از متخصص ارتودنسی نبوده و اصطلاح متخصص ارتودنسی کودکان به صورت عمومی استفاده می‌شود در صورتی که همان متخصص ارتودنسی مد نظر است.
اگر دندانپزشکی که برای رفع مشکل ناهنجاریهای دندانی،فکی کودک خود انتخاب کرده‌اید، فعایت خود را به شکل متمرکز بر این حوزه محدود کرده است ( تشخیص، درمان و پیشگیری از انواع ناهنجاریهای دندانی) و توسط بالاترین مقامات آموزشی، بهداشتی به عنوان متخصص ارتودنسی فارغ‌التحصیل و شناخته شده است، در اینصورت می‌توانید با خیالی آسوده درمان ارتودنسی کودک خود را نزد او شروع کنید.
اما اگر دندانپزشک شما در کنار سایر خدمات دندانپزشکی عمومی مانند جرمگیری، عصب‌کشی یا حتی پرکردن دندان به شما پیشنهاد شروع درمان ارتودنسی را داد، در اینصورت او گزینه مناسبی برای درمان ارتودنسی کودک شما نیست.
در نظر داشته باشید اگر می‌خواهید بهترین نتیجه را از درمان ارتودنسی کودک خود بگیرید، ناهنجاری کودک شما باید توسط یک ارتودنتیست با تجربه رفع گردد.
متخصص ارتودنسی کودکان فردی است که برای اصلاح انواع ناهنجاریهای فکی و نامرتبیهای دندانی کودکان یا بزرگسالان آموزش دیده است.
در نظام آموزشی هیچ رشته تخصصی دندانپزشکی نیست که صرفاً یک متخصص ارتودنسی کودکان تربیت کند و این واژه و تخصص به فردی گفته می‌شود که در کنار تمامی تحصیلات و دانش آکادمیک، سابقه انجام ده‌ها یا حتی صدها نمونه درمان موفق ارتودنسی برای کودک داشته باشد.
در صورتی که احساس می‌کنید کودک شما با توجه به علائمی که بالاتر ذکر شد، به ارتودنسی نیاز دارد، برای مشاوره با یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی می‌توانید از طریق روش‌های زیر اقدام کنید.
دریافت نوبت معاینه ارتودنسی کودک
1. در صورت زود افتادن دندان‌های شیری آیا اقدام خاصی برای ارتودنسی لازم است؟
در صورتی که دندان‌های شیری زودتر از موعد مقرر افتاده و یا کشیده شده باشد، برای جلوگیری از از بین رفتن فضای دندان‌های دائمی عموما به فضا نگهدارنده (space maintainer) یا فضا باز کن (space regainer) استفاده می‌شود.
2. آیا برای کشیدن دندان‌های شیری باید با متخصص ارتودنسی مشورت کرد؟
هر زمانی که نیاز به کشیدن دندان شیری از سوی دندانپزشک احساس شود، باید با متخصص ارتودنسی مشورت کرد. زیرا عموما دندانپزشکان عمومی و حتی متخصصین دندانپزشک کودکان دانش کافی ارتودنسی ندارند.
3. عادت مکیدن انگشت تا چه سنی طبیعی است و از چه سنی به بعد نیاز به مداخله درمانی دارد؟
تا سن حدود 4 سالگی، مکیدن انگشت طبیعی بوده و یا حداقل نیازی به مداخله درمانی ندارد؛ بعد از 4 سالگی به دلیل اینکه ممکن است عوارض و ناهنجاریهای دهانی و دندانی پایدار ایجاد کند، لازم است برای توقف این عادت و هم در مواردی برای درمان عوارض ایجاد شده با روش ارتودنسی اقدام شود.
4. مکیدن انگشت می‌تواند سبب ایجاد چه ناهنجاری‌هایی شود؟
مکیدن انگشت در کودکی می‌تواند سبب ایجاد ناهنجاریهای زیر شود: اپن بایت، کراس بایت خلفی، افزایش ارتفاع صورت، بیرون زدگی دندان‌های جلویی بالا، تو رفتگی دندان‌های جلویی پایین، افزایش اورجت (اوربایت)
5. آیا پستانک ارتودنسی واقعا تاثیر پیشگیرانه دارد؟
خیر طبق نظر متخصصین ارتودنسی پستانک ارتودنسی تنها جنبه تبلیغاتی داشته و به طور واقعی موثر نبوده و تفاوتی با پستانک معمولی ندارد!
در صورتی که ساکن مناطق شمالی تهران همانند نیاوران، اقدسیه، زعفرانیه، جردن، شریعتی، میرداماد، پاسداران و سایر محله‌های این مناطق هستید و قصد مراجعه به یک متخصص ارتودنسی در شمال تهران را دارید، می‌توانید به کلینیک ارتودنسی دکتر داودیان مراجعه کرده و دوره درمان ارتودنسی کودکان خود را انجام دهید.
آدرس: تهران، شریعتی، بین میرداماد و ظفر، خیابان منظرنژاد، ساختمان پزشکان منظرنژاد، طبقه 3، واحد 11
علاوه بر مناطق شمالی تهران، دکتر داودیان در غرب تهران نیز شعبه دیگری از کیلینیک تخصصی ارتودنسی دارد و در نتیجه اگر ساکن مناطقی همانند صادقیه، ستارخان، مرزداران،جنت آباد، سعادت آباد یا حتی کرج هستید، شما می‌توانید برای دریافت مشاوره حضوری و نیز انجام ارتودنسی کودکان خود به شعبه ستارخان کلینیک ارتودنسی دکتر داودیان مراجعه کنید.
آدرس: تهران، خیابان ستارخان، بین خیابان شادمهر و بهبودی، ساختمان پزشکان ستارخان، طبقه ۵
دیدگاه ها
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به دکتر داودیان است. © 1404
دیدگاهتان را بنویسید