انواع نخ دندان ارتودنسی و چگونگی استفاده از آن‌ها

متخصص ارتودنسی

دکتر مسعود داودیان

براکت ارتودنسی و سیم‌هایی که برای ایجاد بریس‌های سنتی در مراحل درمان ارتودنسی استفاده می‌شوند، مکان‌های بسیار خوبی را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کنند و همچنین نخ دندان کشیدن را دشوار می‌کنند. اما ناامید نشوید!

با استفاده از تکنیک‌های صحیح تمیز کردن دندان که در این مقاله توضیح داده شده است، می‌توانید در کمترین زمان به نخ دندان کشیدن مسلط شوید تا لبخندی سالم‌تر و شادتر داشته باشید.

به یاد داشتن اینکه هر روز و بعد از هر وعده غذایی باید از نخ دندان استفاده کنیم می‌تواند سخت و کمی خسته‌کننده باشد این کار در زمان ارتودنسی به دلیل وجود براکت ارتودنسی سخت‌تر می‌شود ولی به این نکته توجه داشته باشید که استفاده از نخ دندان ارتودنسی یکی از ملزومات و ضروریت‌های بهداشت دهان و دندان می‌باشد.

نخ دندان ارتودنسی چیست؟

استفاده از نخ دندان ارتودنسی به منظور تمیز کردن سطوح بین دندان‌ها و زیر لثه‌ها قبل از مسواک‌زدن ضروری است، مخصوصا اگر بر روی دندان‌ها براکت ارتودنسی نصب شده باشد. در این صورت می‌بایست به جهت بهداشت ارتودنسی به طور حتم از نخ دندان استفاده کنید.
نخ دندان مخصوص ارتودنسی (سوپرفلاس) شامل سه قسمت است:

یک سر سوزنی چند سانتی‌متری

یک بخش اسفنجی‌شکل

و نهایتا خود نخ دندان

مهم‌ترین دلیل استفاده از نخ دندان ارتودنسی این است که به دلیل خوردن غذا و نوشیدنی در طول روز یک سری باکتری و اسید وارد دهان ما شده و در لابه لای دندان‌‎ها قرار می‌گیرند به توصیه دندانپزشکان استفاده از مسواک به صورت 2 نوبت روزانه می‌تواند در از بین بردن این باکتری‌ها بسیار مفید باشد ولی بعضی از قسمت‌ها در دهان وجود دارد که باید با دقت بیشتری اقدام به تمیز کردن آن‌ها کنیم.

قسمت‌های خاص دهان همانند لابه‌لای دندان‌ها شاید با مسواک ارتودنسی به طور کامل تمیز نشود و نیاز به استفاده از نخ دندان ارتودنسی داشته باشیم. 

چگونه از نخ دندان ارتودنسی استفاده کنیم؟

ابتدا نخ دندان را از سر سوزنی شکل آن از زیر سیم عبور داده، سپس دو طرف نخ دندان را دور انگشت‌های نشانه دست‌ها می‌پیچیم‌، آنگاه به کمک یک حرکت اره‌ای مورب و به آهستگی نخ دندان را از تماس بین دندان‌ها عبور می‌دهیم.
سپس با حرکات بالا و پایین (دقت شود جلو و عقب اشتباه است). در حالیکه نخ دندان به دندان چسبیده است، آن را به زیر لثه برده و این ناحیه را تمیز می‌کنیم. بطور ایده‌آل صبح‌ها پس از صبحانه و شب‌ها قبل از خواب بایستی از نخ‌دندان استفاده کرد.

انواع نخ دندان ارتودنسی

پس از اتمام جایگذاری براکت‌ها و بریس‌های ارتودنسی در مرحله بعد برای انتخاب مدل نخ دندان حتما با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید تا نخی متناسب با دندان‌های خود را تهیه کنید. در ادامه قصد داریم مدل‌های مختلف نخ دندان ارتودنسی را برایتان شرح دهیم با ما همراه باشید.

نخ دندان معمولی 

نخ دندان معمولی به طور فراوان توسط همه‌ی افراد جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی تفاوت نخ دندان معمولی با نخ دندان ارتودنسی در این است به دلیل وجود براکت‌ها در درون دهان، ممکن است نوع معمولی بدون موم مابین آن‌ها گیر کند و برایتان مشکل‌ساز شود. ولی مدل نخ ارتودنسی مشکلی ایجاد نمی‌کند.

نخ دندان سوپرفلاس

Super Floss که به طور خاص برای استفاده دندان‌های ارتودنسی شده طراحی شده است، یک قدم جلوتر از نخ دندان معمولی است. سوپر فلاس از یک تکه سیم استاندارد ساخته شده است که در یک انتهای آن یک قطعه پلاستیک وجود دارد. این پلاستیک بزرگتر از نخ دندان نیست، اما به اندازه کافی محکم است که بین دندان‌ها قرار می‌گیرد.
این نوک پلاستیکی به شما این امکان را می‌دهد که به راحتی نخ را بین دندان‌ها و اطراف سیم‌ها حرکت داده و سپس به قسمت بعدی بروید. همچنین دارای فضای کوچکی از نخ اسفنجی بین نخ پلاستیکی و نخ معمولی است که به شما امکان می‌دهد قبل از مسواک زدن زیر خط لثه و اطراف بریس‌ها را مالش دهید تا ذرات غذای بیشتری را قبل از مسواک زدن پاک کنید.

فواید استفاده از نخ دندان چیست؟

استفاده منظم از نخ دندان باعث می‌شود، پلاک دندان بین برود و به جلوگیری از ایجاد پلاک کمک می‌کند. با استفاده از نخ دندان به سادگی می‌توانید دندان‌ها را از وجود پلاک و ذرات مواد غذایی که در آینه قابل دیدن نیستند و یا در مناطق دور از دسترس مسواک هستند، پاک کنید.

نخ دندان کشیدن، مثل جاروکردن فرش است که ممکن است شما گرد و غباری که بر روی فرش نشسته است را به وضوح نبینید اما در نهایت فرش شما بعد از جارو کردن روشن‌تر و با وضوح‌تر دیده می‌شود.

در حقیقت، تعداد زیادی از شواهد مربوط به بیماری پریودنتال و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی وجود دارد، اگرچه مطالعات بیشتری برای تایید این پیوند لازم است.

استفاده از نخ دندان همچنین به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند و می تواند خطر ابتلا به بیماری لثه را با حذف پلاک کاهش دهد.

بیماری پریودنتال چیست؟

باکتری‌های موجود در محیط دهان، بافت پیرامون دندان را عفونی می‌کنند و موجب التهاب آن می‌شوند. عفونت و التهاب ایجاد شده در ادامه منجر به بیماری پریودنتال می‌شود. باکتری‌هایی که به‌دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان برای مدتی طولانی بر روی دندان‌ها باقی می‌مانند، منجر به تشکیل لایه ای بنام پلاک دندانی میشوند که با گذشت زمان به لایه ای سخت بنام کالکلوس تبدیل میشوند.

برخی از محققان معتقدند که عفونت‌های دهان مانند هر گونه عفونت، می‌توانند سطح التهابات را در خون افزایش دهد که می‌تواند لخته‌های خون را افزایش داده و جریان خون را به قلب آهسته کند. تئوری دیگر این است که باکتری از عفونت دهان به راحتی می‌تواند وارد جریان خون شده و بر سیستم قلبی عروقی شما تأثیر بگذارد.

علاوه بر این، نخ دندان به شما امکان می‌دهد که به طور منظم دهان خود را برای هر گونه تورم یا قرمزی بررسی نمایید و با کشیدن نخ دندان، نگاهی دقیق به دندان‌هایتان، زبان و لثه ها داشته باشید. شرایط خاصی از قبیل برخی از سرطانها، اچ آی وی/ایدز، سوء مصرف مواد و اختلالات خوردن می‌تواند ضایعات دهان و قرمزی و تورم لثه‌ها را ایجاد کند.

از چه سنی به کودکان خود کشیدن نخ دندان را آموزش دهیم؟

شما باید استفاده از نخ دندان را برای کودکان از زمانی که دندان‌های شیری خود را دارند شروع کنید، از زمانی که دندان‌های کودک شما در کنار همدیگر شروع به رشد می‌کنند (در سنین 2 تا 6 سالگی)، پس به کودکان خود در کنار سایر آموزش‌ها و عادت‌ها ، استفاده از نخ دندان را آموزش دهید البته کودکان معمولا در سن 10 سالگی می‌توانند به تنهایی از عهده کشیدن نخ دندان بربیایند.

دقت کنید برای آنکه کودک شما به کشیدن نخ دندان عادت کند، از نخی استفاده کنید که نرم و انعطاف پذیر باشد به طوری که دندان‌ها و لثه صدمه نبیند و کودک به راحتی از آن استفاده کند.

اگر لثه کودک شما در ابتدا خونریزی داشت، نگران نشوید، این امر کاملا شایع است ولی پس از چند روز باید خونریزی متوقف شده و لثه‌ها سالم‌تر شوند، اما در صورت ادامه خونریزی، با متخصص دندانپزشک مشورت کنید.

 همچنین بخوانید: دهانشویه ارتودنسی